مفصل لگن یا ران یکی از مهمترین مفصل های بدن است که بیشترین وزن بدن را تحمل می کند. سلامت لگن اهمیت بسیاری دارد، زیرا هرگونه درد یا آسیب لگنی می تواند دامنه حرکتی فرد را محدود کند. بر خلاف دوام بالای این مفصل، نمی توان گفت که این مفصل غیر قابل تخریب است. با افزایش سن و استفاده بیشتر از مفصل، احتمال آسیب به لگن و تخریب آن وجود دارد. عضلات و تاندون ها در مفصل لگن می توانند بیش از اندازه استفاده شوند. استخوان های لگن می تواند در خلال افتادن یا دیگر آسیب ها شکسته شوند. هر کدام از این شرایط می توانند منجر به درد لگن شوند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی علل درد و آسیب های لگنی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
اهمیت سلامت مفصل لگن
مفصل ران و لگن انسان یکی از بزرگترین مفاصل تحمل کننده وزن بدن است. مفصل لگن می تواند حرکات تکراری و حد متوسطی از وزن و آسیب را تحمل کند. این مفصل گوی و کاسه ای که بزرگ ترین مفصل بدن است، به گونه ای به یکدیگر متصل می شود که اجازه حرکت مایعات را در مفصل می دهد. هر زمان که مفصل لگن به کار گرفته می شود، (برای مثال برای راه رفتن یا دویدن) غضروف لگن از سائیدگی استخوان ها به یکدیگر پیشگیری می کند.
این مفصل تحت فشار شدید ناشی از ساییدگی و پارگی روزانه میتواند باعث تحلیل رفتن یا از دست دادن قدرت در طول زمان شود. همچنین، این عوامل مفصل را مستعد آسیب میکند. توجه داشته باشید که حفظ سلامت لگن از اهیمت بسزایی برخوردار است، زیرا هرگونه آسیب به لگن می تواند سبب درد، سفتی و در نتیجه کاهش دامنه حرکتی فرد شود. اما سوال اینجاست که چه عواملی باعث درد و آسیب به لگن می شود.
آسیب های لگنی
برخی بیماری ها می توانند احتمال آسیب به لگن را افزایش دهند. بیماری استئوآرتریت موجب درد و محدودیت حرکتی برای فرد می شود. بیماری پوکی استخوان می تواند منجر به ضعف استخوان ها شده و در نتیجه به راحتی موجب شکستگی لگن و سایر استخوان های بدن شود. هر دو بیماری مذکور در افراد مسن متداول می باشد.
مشکل دیگری که ممکن است وجود داشته باشد بیماری دیسپلازی لگن بوده که در این بیماری قسمت توپی شکل مفصل به صورت شل در قسمت کاسه ای شکل لگن قرار گرفته است. دررفتگی مادرزادی لگن در نوزادانی که به دنیا می آیند مشاهده می شود و یا احتمالاً با رشد کودک بروز می کند. درمان بسیاری از بیماری های لگن شامل استراحت، دارودرمانی، فیزیوتراپی و یا جراحی مانند جراحی تعویض مفصل لگن می باشد.
مفصل لگن در معرض آسیب های بسیاری قرار دارد. گاهی اوقات مفصل لگن سالم است، ولی در اثر تصادف و ضربه به لگن، استخوان لگن و یا ران شکسته شده و مفصل در می رود. در بیماری های مادرزادی مربوط به مفاصل و یا مفصل لگن، این مفصل آسیب پذیر تر شده و با کوچکترین ضربه ای می تواند دچار مشکل شود.
عوامل موثر در درد و آسیب به لگن
شرایط مشخصی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد درد و آسیب به لگن شود. از جمله این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آرتریت لگن
استئوآرتریت یا آرتروز و روماتوئید آرتریت (رماتیسم مفصلی) از مهم ترین دلایل درد و آسیب به لگن مخصوصاً در بین افراد مسن است. آرتریت مفصل ران به تورم و التهاب مفصل لگن و پارگی غضروف می انجامد. در نتیجه باعث فرسایش و سائیدگی استخوان ها می شود. درد به مرور زمان وخیم تر و شدید تر می شود. افرادی که به آرتریت مبتلا هستند، سفتی و کاهش محدوده حرکتی را در مفصل لگن احساس می کنند.
شکستگی لگن
با افزایش سن، استخوان ها تضعیف شده و شکننده می شوند. استخوان های تضعیف شده به احتمال بیشتری در اثر افتادن دچار شکستگی لگن می شوند. شکستگی لگن در هر سنی می تواند رخ دهد ولی در سنین بالاتر از 65 سال ، زنان و افراد مبتلا به پوکی استخوان، متداول تر می باشد. این مشکل در افراد جوانتر هنگام حادثه و تصادف با ماشین هم اتفاق می افتد.
بورسیت لگن
بورس مفصل به کیسه های حاوی مایعات گفته می شود که در بین بافت هایی مانند استخوان ها، ماهیچه ها و تاندون ها وجود دارد. بورس ها به بهبود اصطکاک این بافت ها به یکدیگر می انجامد. زمانی که بورس ها متورم می شوند، باعث ایجاد درد می شوند. بورسیت لگن معمولاً ناشی از حرکات تکراری یا ورزش بیش از حد است که به مفصل لگن آسیب می رساند.
تاندینیتیس لگن
تاندون ها به بند های ضخیمی از بافت گفته می شود که استخوان ها و ماهیچه ها را به یکدیگر متصل می کند. تاندینیتیس به تورم یا آسیب به تاندون ها گفته می شود. این مورد معمولاً به دلیل فشار مکرر و استفاده بیش از حد از مفصل لگن است.
فشار به عضلات و تاندون های ناحیه لگن
فعالیت های تکراری می تواند فشار زیادی به ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها که از مفصل لگن محافظت می کنند، وارد کند. زمانی که به دلیل استفاده بیش از حد از مفصل، باعث تورم آن می شویم، درد لگن را تجربه می کنیم و از حرکت طبیعی لگن پیشگیری می شود.
پارگی لابروم لگن
این پارگی در حلقه غضروف که با نام لابروم شناخته می شود، اتفاق می افتد. لابروم در کنار نرم کردن مفصل برای حرکت کردن، همانند یک لاستیک محافظتی عمل می کند که به نگاه داشتن قسمت گوی شکل مفصل در بالای استخوان ران کمک می کند.
پارگی لبروم مفصل ران به معنای آسیب به بافت لبروم اطراف کاسه استابولوم است که این مورد در نتیجه استفاده بیش از حد از مفصل لگن ، بیماری استئوآرتریت ، افتادن ، تصادف و یا پیچ خوردگی مفصل به وجود می آید.
ورزشکاران و افرادی که حرکات چرخشی تکراری انجام می دهند، بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند.
سرطان استخوان
تومورهایی که در استخوان ها شروع به رشد می کنند یا به دیگر استخوان ها گسترش می یابند می توانند باعث درد در لگن ها و همچنین در دیگر استخوان های بدن شوند.
استئونکروز استخوان لگن یا سیاه شدگی سر استخوان
در این شرایط، خون رسانی به استخوان لگن به آهستگی انجام می شود و باعث می شود که استخوان از بین برود و به اصطلاح بمیرد. گرچه این مورد می تواند دیگر استخوان ها را هم درگیر کند. این عارضه می تواند در اثر شکستگی لگن یا دررفتگی لگن یا در اثر استفاده طولانی مدت از استروئید ها، بروز کند.
در رفتگی لگن
همان طور که گفته شد در رفتگی لگن زمانی رخ می دهد که قسمت توپی شکل مفصل از قسمت کاسه ای شکل خارج شود. دررفتگی لگن درد بسیاری داشته و قابلیت حرکت را از پا سلب می کند. دیسپلازی لگن احتمال دررفتگی را افزایش می دهد. معمولاً با دررفتگی لگن، رباط ها آسیب می بینند.
درمان درد های لگنی
با توجه به عواملی که برای درد های لگنی وجود دارد، درمان متناسب با علت پدید آمدن درد انتخاب می شود. در مواردی کوفتگی یا گرفتگی خفیف عضلات با کمی استراحت و درمان های ساده خانگی حل می شود اما اگر آسیب جدی باشد به درمان های تخصصی تر نیاز است . بعد از معاینه توسط پزشک و نظر قطعی ایشان درباره آسیب دیدگی مشخص میشود. در درد های شدید لگنی معمولا بیمار استفاده از مسکن را برای تسکین درد انتخاب میکند اما به خاطر داشته باشید مسکن ها درد ها را پنهان می کنند و درمان آن نیستند در بسیاری از موارد نادیده گرفتن درد ها و عدم درمان به موقع باعث پیشرفت بیماری می شود.
درمان های موقت و خانگی لگن درد
برای کاهش و تسکین در در ناحیه لگن می توان از کمپرس های سرد و گرم استفاده نمود. اگر ناحه لگن دچار التهاب باشد کمپرس سرد توصیه می شود. کمپرس گرم نیز با افزایش گردش خون د راین ناحیه، در کاهش درد های لگنی موثر است.
بعد از موارد گفته شده انجام تمرینات و حرکات کششی موثر است. این حرکات باید آرام انجام شوند تا باعث درد و آسیب بیشتر نشوند. استفاده از قرص های مسکن بدون نسخیه نیز می تواند موثر باشد.
اما در صورت مشاهده موارد زیر بای سریعا به پزشک مراجعه نمایید. این علامت ها نشان دهنده آسیب شدید و جدی در ناحیه لگن هستند که باید درمان های جدی را برای آن در نظر گرفت. تا از پیشرفت آسیب جلوگیری کرد.
- تورم و التهاب در ناحیه ران و لگن
- عدم تحمل وزن در هنگام حرکت
- خونریزی از محل اسیب و درد غیر قابل تحمل
- درد شدید در هنگام استراحت بدون دلیل
درمان هایی که جراحان معمولا پیشنهاد میکنند شامل :
- تجویز دارو و فیزیتراپی
- تزریقات مختلف متناسب با محل اسیب
- جراحی ( در شکستگی و ترک خوردگی انجام می شود که درصد موفقت بالایی دارد.)
کلام آخر
آسیب به لگن و مفصل ران اغلب با درد، سفتی و کاهش دامنه حرکتی همراه است. لذا شناسایی علل و علائم انواع بیماری هایی که باعث آسیب های لگنی می شود کی تواند به درمان آن کمک کند. توجه داشته باشید عدم درمان هرگونه صدمه به مفصل ران مانند شکستگی ران، آرتروز لگن و موارد ذکر شده در مقاله می تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. به همین علت توصیه می شود در صورت مشاهده علائمی مانند درد یا سفتی در این مفصل به بهترین متخصص ارتوپد در تهران مراجعه نمایید.
سلام
بیش از دو ماه است که با پای راست از ارتفاع ۱/۵ روی زمین افتادم و ده جلسه فیزویوتراپی انجام دادم ولی هنوز در ناحیه لگن و مهره کمر درد دارم بخصوص صبحها در پایان خواب در ام آر آی میگویند کمی بیرون زدگی دیسک وجود دارد سن من ۶۹ سال است لطفا راهنمایی فرمایید
با سلام
لازمه معاینه بشید. در صورت نیاز به جراح ستون فقرات مراجعه کنید