تعویض مفصل لگن یا تعویض مفصل ران یکی از مهم ترین و حساس ترین جراحی ها در حوزه ارتوپدی است. ممکن است فرد در اثر ضربه یا تروما، افتادن از ارتفاع یا در اثر ابتلا به پوکی استخوان (به خصوص در سالمندان)، دچار آسیب های جدی در ناحیه لگن شود. آرتروز لگن نیز از جمله مهم ترین دلایل انجام این جراحی است.
ممکن است این آسیب ها در حدی جدی و شدید باشند که متخصص ارتوپدی تعویض مفصل لگن و جایگزین کردن مفصل با ایمپلنت مصنوعی را پیشنهاد دهد. اما شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که کاندیدای مناسب برای تعویض مفصل لگن چه کسانی هستند؟ و یا انجام این جراحی به چه کسانی می تواند کمک کند؟
خواندن این مقاله می تواند دید جامعی در مورد این جراحی به شما بدهد.
در فیلم روبرو دکتر کاوه قرنی زاده توضیحاتی کلی درباره روش های جراحی تعویض مفصل لگن می دهند:
دلایل انجام جراحی تعویض مفصل ران
مفصل لگن ممکن است به علل مختلفی دچار آسیب و تخریب شدید شود. شایع ترین این عوامل به ترتیب در ادامه آمده است:
- فرد دچار در رفتگی مادرزادی مفصل لگن باشد.
- زمانی که مفصل لگن دچار ساییدگی شدید شود.
- زمانی که مفصل لگن و ران دچار شکستگی شود و بعد از درمان، بد جوش بخورد.
- هنگامی که در پی عواملی سر استخوان ران سیاه شود. (در اصطلاح علمی، مفصل لگن دچار نکروز شود.)
- فرد دچار روماتیسم مفصلی در ناحیه لگن و ران باشد.
- فرد به تحلیل مفصل ران به دلیل آرتروز مبتلا باشد.
در تمام موارد فوق ممکن است مشکل فرد با تحت نظر قرار گرفتن توسط متخصص ارتوپدی و مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب، درمان شود. اما در صورت شدت درد و آسیب بیش از حد مفصل لگن در گذر زمان، متخصص ارتوپدی تصمیم به جراحی تعویض مفصل لگن می گیرد.
نشانه های نیاز به تعویض مفصل لگن
معمولاً پیشنهاد می شود که در ابتدا تمامی گزینه های غیر جراحی برای درمان مشکلات لگنی انجام گیرد و سپس در صورتی که نتیجه ای گرفته نشد برای روش های جراحی اقدام شود. از جمله روش های غیر جراحی درمان آرتروز می توان به تزریق پی ار پی و تزریق ژل اشاره کرد. داروهای ضد تورم مانند ایبوپروفن هم برای کاهش درد لگن به کار می روند. گاهی اوقات استفاده از واکر و عصا هم می تواند به بهبود راه رفتن فرد کمک کند.
ولی در صورتی که فیزیوتراپی، ورزش کردن و داروهای مسکن به بهبود مشکلات لگنی کمک نکنند در برخی شرایط جراحی پیشنهاد می شود. در این مقاله به نشانه ها و مواردی که نیاز به تعوض مفصل لگن را ایجاد می کنند اشاره می کنیم.
بی اثر بودن داروهای مسکن
برخی افراد داروهای مسکن را به عنوان درمانی موثر برای کاهش درد لگن استفاده می کنند. ولی داروهایی که برای کاهش درد استفاده می شوند در برخی موارد می توانند عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و کاهش اشتها داشته باشند. همچنین در بسیاری از موارد می توانند اعتیاد آورد باشند.
تاثیر منفی بر فعالیت های روزمره
در صورتی که لگن درد راه رفتن، خم شدن و انجام فعالیت های روزمره مانند بالا و پایین رفتن از پله ها را دشوار کنند، تمامی این نشانه ها به این معنا است که نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل لگن است. در صورتی که فعالیت های روزمره فرد مختل نشود نیاز به جراحی نیست.
درد لگن هنگام استراحت کردن
انجام حرکات فیزیکی مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله ها و … می توانند به مفاصل لگن فشار وارد آورده و باعث درد شوند. باز ایستادن از حرکت می تواند مقداری به کاهش درد کمک کند. ولی در صورتی که لگن هنگام استراحت کردن در روز و شب درد داشته باشد، احتمالاً نیاز به انجام جراحی لگن است.
آسیب دیدن مفصل لگن
در صورتی که پزشک تشخیص دهد که مفصل لگن آسیب دیده و تغییر شکل داده است. در این موارد با انجام آزمایشات مختلف پزشک می تواند نیاز به انجام جراحی را تشخیص دهد. در برخی موارد که لگن آسیب می بیند، امکان دارد با گذشت زمان، وضعیت وخیم تر شود.
تورم و آرتریت شدید لگن
در صورتی که این تورم انجام فعالیت ها را دشوار کند و با روش های غیر جراحی نتوان به کاهش تورم و درد ناشی از تورم کمک کرد. آرتریت لگن مراحل مختلفی دارد که در موارد شدید بیماری توصیه به جراحی می شود.
سفتی لگن هنگام راه رفتن
سفتی لگن در حدی شدید شود که فرد نتواند به خوبی راه برود و فشار زیادی را متحمل شود. در این شرایط هم فرد تمایل به از بین رفتن کامل درد برای همیشه دارد. زیرا درد غیر قابل تحمل است.
آمادگی قبل از تعویض مفصل لگن
قبل از انجام جراحی تعویض مفصل لگن نیاز است که اقدامات مختلفی انجام گیرد تا درصد موفقیت جراحی بالا برود. از جمله این اقدامات می توان به ورزش کردن برای تقویت ماهیچه ها، تمرینات تنفسی خاص، رژیم غذایی مناسب قبل از جراحی و … اشاره کرد.
اهمیت این اقدامات برای بالا بردن درصد موفقیت جراحی، بسیار بالاست. در فیلم روبرو دکتر کاوه قرنی زاده درباره این اقدامات صحبت می کنند:
تمرینات ورزشی قبل از جراحی
جدای از اینکه ورزش های بعد از جراحی لگن اهمیت دارد، قبل از جراحی هم باید به آن توجه ویژه ای شود. به دلیل محدودیتی که مفصل آسیب دیده برای فرد ایجاد کرده، وی قادر به استفاده از مفصل نبوده و در نتیجه ماهیچه های مرتبط با مفصل ضعیف شده اند. بعد از جراحی لگن و جایگزینی مفصل نیاز است تا یکسری حرکات ورزشی و جلسات فیزیوتراپی صورت گیرد.
از جمله این حرکات ورزشی می توان به حرکات کششی و یوگا متناسب با وضعیت بیمار، شنا و آب درمانی، پیاده روی و در برخی موارد فیزیوتراپی را قبل از جراحی آغاز کرد. به این ترتیب ماهیچه های مربوطه تقویت می شوند و نتیجه جراحی به مراتب بهبود می یابد.
روز قبل از عمل تعویض مفصل لگن
روز و ساعت جراحی به بیمار گفته می شود و از بیمار خواسته می شود که قبل از جراحی به بیمارستان بیاید. به این ترتیب زمان لازم برای آمادگی بیمار برای جراحی وجود دارد. در صورتی که هر یک از مشکلات زیر قبل از جراحی برای بیمار پیش آید باید جراح ارتوپدی خود را در جریان قرار دهد:
- گلودرد، سرماخوردگی، تب، مشکلات دهانی، مشکلات کلیوی یا برخی بیماری های پوستی مانند راش پوستی باید به پزشک گفته شوند.
- در صورتی که بیمار مبتلا به دیابت باشد و داروهای خاصی مصرف می کند، باید در جلسه مشاوره قبل از جراحی پزشک را در جریان قرار دهد.
- توصیه می شود که روز قبل از جراحی بیمار حمام کند و پوست ناحیه جراحی کاملاً تمیز باشد. تمیزی ناحیه قبل از جراحی اهمیت بالایی دارد.
- در برخی موارد توصیه می شود که از شامپوهای بدن مخصوصی در روز قبل از جراحی استفاده شود. تا احتمال بروز عفونت بعد از تعویض مفصل لگن کاهش یابد.
محدودیت های غذایی و نوشیدنی قبل از جراحی لگن
از 12 شب قبل از جراحی نباید غذا خورده شود. از غذاهای سبک در شب قبل از جراحی استفاده شود. از غذاهایی که حاوی مقادیر بالایی چربی و قند هستند پرهیز شود. تا دو ساعت قبل از جراحی می توان مقدار کمی آب نوشید. حتماً توصیه های ضروری قبل از جراحی صورت گیرد زیرا در صورت عدم رعایت، احتمال به تعویق انداختن زمان جراحی وجود دارد.
صبح روز عمل تعویض مفصل ران
داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارید.
روز جراحی دوش نگیرید.
در روز جراحی لباس های تمیز و راحتی بپوشید.
مصرف دارو در روز جراحی
در صورتی که داروی خاصی مصرف می کنید و در روز جراحی هم باید این داروها را مصرف کنید با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید. در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد بیمار می تواند داروها را به همراه مقدار کمی آب مصرف کند. در صورتی که می خواهید در مورد آمادگی قبل از عمل اطلاعات بیشتری کسب کنید، روی لینک زیر کلیک کنید.
روش انجام جراحی تعویض مفصل لگن
همانطور که گفته شد این جراحی یکی از جراحی های حساس ولی در عین حال بسیار تاثیر گذار در بهبود عملکرد حرکتی بیمار است.
مدت زمان جراحی یک تا دو ساعت است. در این جراحی، متخصص ارتوپدی با برداشتن قسمت خراب شده سر استخوان ران، مفصل مصنوعی را جایگزن آن می کند.
مرحله یک: بیمار توسط متخصص بیهوشی، در اتاق عمل بیهوش می شود. آزمایشات لازم جهت اطمینان از بی خطر بودن بیهوشی برای بیمار قبل از جراحی انجام می گیرند.
مرحله دو: جراح ارتوپدی با ابزار خاص، قسمت داخلی حفره استابولوم مفصل لگن را می تراشد.
مرحله سه: با تراشیدن این ناحیه، تمام قسمت های غضروف و استخوان، که تخریب شده اند تراشیده می شوند و حفره استابولوم مانند حالت طبیعی دوباره به شکل نیم کره کامل در می آید.
مرحله چهار: بعد از آن مفصل مصنوعی که به شکل یک کاسه فلزی هست، در محل مناسب گذاشته می شود. در برخی از حالات و به تشخیص جراح ارتوپدی، ممکن است که این کاسه از جنس پلاستیکی بوده و به وسیله چسب سیمان استخوانی در محل مشخص شده جایگزین شود.
مرحله پنج: بخیه های لازم زده می شود و محل جراحی بسته می گردد. بعد از آن از پانسمان های مناسب برای پوشاندن ناحیه استفاده می شود که مراقبت های از پانسمان بعد از جراحی به بیمار گفته می شود.
در زیر نمای شماتیکی از مراحل جراحی تعویض مفصل لگن مشاهده می کنید:
جراحی تعویض مفصل لگن می تواند به صورت نیمه انجام گیرد. در این موارد تنها بخشی جزئی از مفصل آسیب دیده است، همان بخش تراشیده و از پروتز مخصوصی برای جایگزینی استفاده می شود. نیازی به تراشیدن کل مفصل نیست.
نمای کلی موقعیت پروتز مصنوعی مفصل لگن بعد از جراحی را به صورت شماتیک مشاهده می کنید:
مراقبت های پس از عمل تعویض مفصل ران
بعد از جراحی تعویض مفصل لگن مسائل و مشکلات بسیاری فرد را درگیر می کند. بنابراین در دوران نقاهت بعد از جراحی لگن، سوالات بسیاری برای فرد ایجاد می شود. مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن شامل رژیم غذایی، دارو های مصرفی ، برنامه ورزشی ، سطح فعالیت بدنی، معاینات پزشکی و شناخت علائم و نشانه های عفونت می باشد. همچنین در رابطه با داروهای مسکن، داروهای ضد التهابی، رفع یبوست و … باید توضیحاتی داده شود. خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن نیز شامل چالش هایی است که باید به آن اشاره کنیم.
مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن برای هر بیمار متفاوت است. در زیر به برخی از مسائل بعد از جراحی لگن اشاره می کنیم:
درد و ناراحتی بعد از جراحی
درد و ناراحتی چندین هفته تا چندین ماه بعد از جراحی احساس می شود. مسکن هایی برای کاهش درد برای بیمار تجویز می شود. همچنین توصیه به استراحت می شود و به هیچ عنوان نباید به خود فشار بیش از حد وارد کنید. خوابیدن کافی و استفاده از کمپرس یخ بر ناحیه جراحی برای حداقل سه دفعه در روز می تواند برای کاهش درد مفید باشد.
بی خوابی بعد از جراحی لگن
بیمار به دلیل اینکه بعد از عمل در اکثر موارد در رختواب است، ممکن است برای خواب شب دچار مشکل شود. سعی کنید در طول روز چرت نزنید و نخوابید. برای شب به تخت خود بروید و سر ساعت مشخصی این کار را انجام دهید. همچنین قبل از خواب شب از مصرف مایعات زیاد بپرهیزید.
سطح انرژی پایین در ماه اول بعد از جراحی
طبیعی است که به دلیل عدم تحرک کافی و درد و مصرف آنتی بیوتیک و مسکن های مختلف، فرد سطح انرژی پایینی داشته باشد. توصیه می شود برای کاهش این حس بی تحرکی داروهای مسکن را در زمان مشخص مصرف کنید و بین فعالیت های ورزشی و تمرینات بازتوانی، استراحت کافی کنید. هر یک ساعت یک بار از جای خود بلند شوید و راه بروید.
رژیم غذایی بعد از جراحی
مصرف مواد غذایی مقوی در دوران نقاهت بسیار حائز اهمیت می باشد. در صورتی که مواد غذایی مناسب مصرف نشود، بیمار احساس خستگی کرده و نمی تواند از خود مراقبت کند. همچنین ضعف می تواند بدن فرد را آسیب پذیر کند و احتمال بیماری را افزایش دهد. حتی در صورتی که بیمار احساس گرسنگی نمی کند باید در زمان مشخص وعده اصلی و میان وعده خود را مصرف کند.
طرز خوابیدن بعد از عمل
بافت اطراف مفصل لگن در طول جراحی برداشته می شود و آسیب های اجتناب ناپذیری به رگ ها و ماهیچه ها وارد می شود. ترمیم این بافت ها نیاز به گذشت زمان دارد. باید حدوداً 6 الی 12 هفته مراقبت های دقیقی صورت گیرد تا این بافت ها به مرور ترمیم شوند. یکی از مراقبت های بعد از عمل، طرز خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن است که باید بدن موقعیت درستی داشته باشد.
عفونت بعد از جراحی لگن
خطر عفونت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن به مرور زمان کاهش می یابد. گاهی اوقات عفونت هیچ ارتباطی به مفصل لگن ندارد. برای مثال در دهان، لثه ها یا دندان بعد از اینکه یک جراحی یا پر کردن انجام می شود که خونریزی لثه را در پی دارد، یا از طریق ریه ها، مثانه و پوست ممکن است باکتری وارد بدن شود و وارد جریان خون گردد. این باکتری می توند منجر به عفونت شود یا مفصل تعویضی را دچار عفونت کند. در نتیجه باعث درد و تب فرد شود.
عمل تعویض مجدد مفصل لگن
عمل تعویض مفصل لگن جراحی حساسی است که با استفاده از تکنیک مناسب و پروتز با کیفیت، توقع عمر طولانی مدت از مفصل مصنوعی می رود. مفصل لگن از یک بخش گوی شکل و یک بخش کاسه ای تشکیل می شود که حرکت را برای فرد امکان پذیر می کند. ولی این جراحی هم عمر مفیدی دارد و در برخی موارد بعد از چندین سال نیاز به انجام دوباره جراحی است که با نام جراحی مجدد تعویض مفصل لگن شناخته می شود.
علل نیاز به عمل تعویض مجدد مفصل ران
طول عمر پروتز های به کار رفته در این جراحی به مدت 15 تا 20 سال است که در برخی افراد این مدت زمان بیشتر هم می شود. ولی برخی بیماران نیاز به جراحی ثانویه دارند. این مورد بیشتر در بیمارانی دیده می شود که در سنین پایین جراحی را انجام داده اند و یا بیمارانی که فعالیت فیزیکی زیادی دارند.
بیمارانی که نیاز به انجام جراحی ثانویه دارند، لازم است که آزمایشات و تست های مختلفی انجام دهند. از جمله این تست ها می توان به ایکس ری، سی تی اسکن و ام آر آی اشاره کرد. به این ترتیب هر مشکلی تشخیص داده می شود. در این آزمایشات موقعیت مفصل لگن و پروتز به کار رفته تشخیص داده می شود و می تواند راهنمای خوبی برای جراح باشد.
در ادامه به برخی از مهم ترین دلایل انجام جراحی ترمیمی اشاره می کنیم:
دررفتگی مکرر مفصل لگن
که شامل دررفتگی لگن به صورت مزمن است. به این ترتیب فرد قادر به حرکت استاندارد نیست و نیاز است که دررفتگی اصلاح شود. برای اینکه مفصل عملکرد درستی داشته باشد نیاز است که قسمت گوی شکل در قسمت کاسه ای قرار بگیرد و محدوده ی حرکتی مناسب باشد. همچنین برای یپشگیری از دررفتگی نیاز است که ماهیچه ها و تاندون ها سالم باشند.
تخریب پروتز
پروتز با گذشت زمان دچار فرسایش می شود و بخش هایی از آن از بین می روند. در بیمارانی که فعالیت فیزیکی زیادی دارند، سرعت این فرسایش بسیار بیشتر است. حرکات تکرار شونده برای پروتز خطرناک هستند و می توانند باعث شکستگی شوند. بنابراین در مورد فعالیت های ورزشی حتما با پزشک خود هماهنگ کنید.
عفونت بعد از جراحی
معمولاً احتمال بروز عفونت در 6 هفته ابتدایی بعد از جراحی در بیشترین حد خود است و به مرور احتمال بروز عفونت بسیار پایین می آید. بنابراین نیاز به جراحی ثانویه به دلیل عفونت در موارد بسیار نادری رخ می دهد و نیازی به نگرانی از این بابت نیست. تنها نیاز است که در هفته ها و ماه های اول بعد از جراحی از محل بخیه ها به خوبی مراقبت شود.
عمل تعویض مفصل ران در جوانان
جراحان سال ها بر این باور بودند که جراحی تعویض مفصل لگن ، باید در افراد مسن انجام می شد. زیرا کسی از مدت زمان پایداری پروتزهای استفاده شده در جراحی مطلع نبود. با گذشت زمان و پیشرفت طراحی ایمپلنت ها، مواد بهتری در ساخت پروتزها به کار برده شد و دوام آن ها نیز افزایش یافت. بنابراین جراحی تعویض مفصل لگن در جوانان هم رواج بیشتری یافت.
اغلب افراد جوان، فعالیت و تحرک بدنی زیادی دارند و نمی خواهند با درد و یا محدودیت های حرکتی زندگی کنند. در صورتی که ناحیه لگن آسیب ببیند و یا دچار آرتروز شود، قطعا فرد با محدودیت های حرکتی مواجه خواهد شد.
هزینه جراحی تعویض مفصل ران
هزینه این جراحی با توجه به اینکه قیمت پروتز به کار رفته متغیر است، نمی تواند یک هزینه ثابت باشد. پروتز های به کار رفته خارجی هستند و به قیمت دلار محاسبه می شوند. همچنین در بسیاری از موارد از پروتز های نیمه استفاده می شود که هزینه به نسب کمتری دارند. دستمزد جراح، هزینه های بیمارستان و بستری، هزینه پروتز به کار رفته و هزینه داروهای مصرفی بعد از جراحی همگی در هزینه کلی جراحی تاثیر گذار هستند.
سوالات متداول عمل تعویض مفصل لگن
مفصل لگن از لحاظ پیچیدگی همانند مفصل شانه است. ولی مفصل لگن عملکرد کاملاً متفاوتی دارد. هیچ عضوی از بدن نیست که این حرکات پیچیده را انجام دهد و وزن را تا این حد تحمل کند. در حالت نشسته یا ایستاده مفصل لگن وزن زیادی را تحمل می کند. ولی این میزان از عملکرد مفصل لگن باعث می شود که آسیب پذیری آن بالا برود. ساختار مفصل لگن به نحوی است که هنگام راه رفتن اگر فرد درد داشته باشد، می تواند بسیار آزاردهنده باشد.
اگر درد لگن، مزمن باشد یا در صورتی که ناشی از پارگی مفصل لگن یا بیماری خاصی باشد، جراحی تعویض مفصل لگن راهی موثر برای رهایی از درد و بازگرداندن عملکرد مفصل است. ولی این جراحی بسیار پیچیده است و نیازمند تکنیک های خاص و تبحر بالای جراح است تا نتیجه موفقیت آمیزی داشته باشد. ما در ادامه مقاله قصد داریم به سوالات متداولی که درباره جراحی تعویض مفصل لگن وجود دارد، بپردازیم.
جراحی تعویض مفصل لگن ، از جمله اقداماتی است که به تسکین درد، بازیابی قوای عضلانی و بهبود دامنه حرکتی کمک می کند. این جراحی دوره نقاهت بسیار کوتاه و عوارض کمی دارد. حتی در برخی موارد، روش های جدیدتر جراحی مانند resurfacing توصیه می شود. در این شیوه استخوان بیشتری حین جراحی حفظ می شود، و هم چنین از مواد فلزی و سرامیکی استفاده می شود، که نسبت به پروتزهای قدیمی، طول عمر بیشتری دارند.
جراحی تعویض مفصل لگن معمولاً در مواردی که غضروف بین استخوان ران و لگن از بین رفته است، ضروری است. آرتریت شدید و آرتروز لگن که در اغلب موارد ناشی از فرسایش غضروف است و بیمار درد شدیدی را احساس می کند و مجبور به عدم تحرک می شود. جراحی تعویض مفصل در صورتی انجام می گیرد که تمامی روش های غیر جراحی برای رهایی از درد موثر واقع نشوند.
زمانی که بیمار بیهوش است، ناحیه لگن بریده می شود و استخوان آرتریتیک در قسمت گوی شکل مفصل تمیز می شود. جراح استخوان ارتریتیک را که سر فمورال است برداشته و سپس یک سر مصنوعی روی استخوان فمور قرار می دهد. مفصل در این حالت کامل می شود و سپس جراح ارتوپد، استخوان را تراش می دهد و به شکل مناسبی در می آورد و بخیه های لازم را می زند.
گرچه بیماران بعد از جراحی احساس کوفتگی شدیدی دارند، ولی اغلب بیمارانی که تحت این جراحی قرار می گیرند، تا سه الی چهار هفته دردی را گزارش نمی کنند. 95 درصد از بیماران گزارش کرده اند که درد کمتری را یک سال بعد از جراحی احساس می کنند. لازم به ذکر است که بیماران به دلیل درد زیادی که تحمل می کردند به انجام جراحی روی می آورند و رهایی از درد می تواند بسیار مورد خوبی باشد.
مواد غذایی مهم که باید در وعده های اصلی میل شوند به شرح زیر است:
پروتئین – پروتئین به بازسازی بافت ها کمک می کند.
آهن – آهن به بالا بردن انرژی بدن کمک می کند.
ویتامین C – این ویتامین به بازسازی بافت های آسیب دیده کمک می کند و استخوان ها و دندان ها را تقویت می کند. همچنین به جذب آهن هم کمک می کند.
کلسیم – کلسیم به بازسازی استخوان ها و ماهیچه ها کمک می کند.
فیبر – مصرف فیبر مناسب به جلوگیری از یبوست کمک می کند. همچنین جذب مواد غذایی بهتر صورت می گیرد. یبوست می تواند در دوران نقاهت جراحی تعویض مفصل بسیار ناراحت کننده باشد.
جراحی تعویض مفصل لگن به صورت سرپایی انجام می گیرد به نحوی که نیازی به بستری بیمار در بیمارستان نیست و فرد می تواند در روز جراحی یا نهایتاً روز بعد به منزل برود و مرخص شود. باقی مراحل نقاهت در منزل می تواند سپری شود. در صورتی که بیماران سابقه بیماری های دیگری را داشته باشند، شاید نیاز باشد که برای مدت زمان بیشتری در بیمارستان بستری شوند. برای مثال شاید نیاز به حدوداً 3 روز بستری باشد.
قبل از اینکه بیمار مرخص شود نیاز است که موارد زیر به بیمار گفته شود:
– خوابیدن و بلند شدن از تخت خواب
– کنترل قابل قبول درد
– قادر به غذا خوردن، نوشیدن و استفاده از سرویس
– راه رفتن به همراه عصا یا واکر یا دیگر وسایل کمکی در سطح صاف و قادر به بالا رفتن و پایین آمدن از دو تا سه پله
– قادر به انجام تمرینات ورزشی که باید در خانه انجام گیرند
– آشنایی با موارد خطر که می تواند منجر به آسیب به لگن شود و روند ترمیم را به خطر بیندازد.
با عفونت پروتز لگن، جراح سعی می کند که ارگانیسم یا باکتری که عفونت را موجب شده است تشخیص دهد. در این موارد پیشنهاد می شود که نمونه ای از ناحیه لگن گرفته شود. این مایع که از لگن گرفته می شود به لابراتوار فرستاده می شود و مورد آزمایش قرار می گیرد که چه نوع باکتری در ناحیه وجود دارد و چه آنتی بیوتیکی برای از بین بردن این باکتری موثر واقع می شود.
زمانی که این عفونت در ناحیه لگن تشخیص داده شود گزینه های درمانی مختلفی در دسترس هستند. اکثریت روش های درمانی شامل جراحی و تجویز یک دوره آنتی بیوتیک است. این آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری مربوطه موثر هستند. روش درمانی بستگی به نوع باکتری و میزان حساسیت به آنتی بیوتیک و حاد یا مزمن بودن عفونت دارد. و سلامت کلی بیمار هم از موارد موثر در انتخاب روش درمانی است. جراح در مورد مزایا و معایب هر روش درمانی با بیمار صحبت می کند.
توصیه می شود که 2 تا 6 هفته از محل کار مرخصی گرفته شود. البته این زمان بستگی به کار فرد و نوع فعالیت های وی در محل کار هم دارد. بیمارانی که پشت میز می نشینند می تواند زودتر به محل کار خود بازگردند. ولی افرادی ک کارهای عملی بیشتری را باید انجام دهند، نیاز است که مدت زمان بیشتری در منزل استراحت کنند.
خوابیدن به پشت یکی از بهترین وضعیت ها بعد از جراحی لگن است. در این حالت باید از یک بالشت کمک گرفته شود تا بین پاها یا زیر زانوی عمل شده قرار داده شود. به این صورت احتمال پیچ خوردگی پا و در رفتگی به حداقل می رسد. به هیچ وجه پاها را به داخل نچرخانید زیرا احتمال پیچ خوردگی بالا می رود. انگشتان پا به سمت بالا قرار بگیرند و از چرخش ناگهانی به لگن خودداری شود.
نکته مهم این است که پایی را که جراحی شده است را بیشتر از ۹۰ درجه خم نکنید زیرا فشار بالایی بر مفصل لگن وارد می شود.
در برخی شرایط خاص بیمار مجاز به خوابیدن به پهلو نیست. ولی در اکثر موارد بنا به تشخیص پزشک فرد می تواند به پهلو هم بخوابد . البته خوابیدن به پهلویی که جراحی نشده است ایرادی ندارد و خوابیدن به پهلوی جراحی شده اصلاً توصیه نمی شود. دو بالشت نازک در بین دو پا قرار می گیرد تا فرد راحت تر باشد. همچنین سطح قرار گیری پاها نباید بالاتر از نیمه بدن باشد. یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که پایی که جراحی شده است به سمت جلو بیش از ۹۰ درجه نیاید.
بیماران باید قادر باشد که بعد از هفته 4 یا 6 بدون اینکه دردی احساس کنند و یا نیاز به استفاده از وسیله های کمکی داشته باشند، در خانه حرکت کنند. بعد از این زمان طول دوران نقاهت کامل و ترمیم تمام و کمال در بیماران مختلف متفاوت است. برخی بیماران به سرعت بهبود می یابند در حالی که برخی بیماران نیاز به مدت زمان بیشتری دارند تا به انجام فعالیت های روزمره خود بازگردند. این زمان از یک تا دو ماه تا شش ماه می تواند متغیر باشد.
به طور کلی نیاز است که از یک دوست یا اعضای خانواده برای انجام کارهای روزمره کمک گرفته شود. فرد بعد از جراحی برای لباس پوشیدن و حمام رفتن نیاز به کمک دارد. طول مدت زمان دوران نقاهت بستگی به بیمار دارد ولی می تواند از چندین روز تا چندین هفته به طول بینجامد.
سن بیمار، شرایط فیزیکی و بیماری های زمینه ای همگی بر طول مدت زمان دوران نقاهت تاثیر می گذارند. از سوی دیگر فرد لازم است که مراقبت ها و ورزش های بازتوانی را انجام دهد تا سریع تر قدرت حرکتی پیدا کند. در برخی موارد مراقبت های قبل از جراحی و ورزش هایی که قبل از آن انجام می گیرد هم می تواند بر این مدت زمان تاثیر داشته باشد.
بله فیزیوتراپی نقش مهمی در بازتوانی فرد و بازیافتن قدرت حرکتی بعد از تعویض مفصل است. فیزیوتراپی در روز اول بعد از جراحی شروع می شود و تا هفته ها ادامه دارد. در ابتدا از بیمار خواسته می شود که یکسری حرکات ساده ورزشی انجام دهد.
از جمله این حرکات ساده می توان به انقباض و انبساط ماهیچه ران اشاره کرد تا قدرت مفصل لگن و ماهیچه های درگیر حفظ شوند. همچنین بیمار تکنیک های جدیدی را فرا می گیرد تا برای نشستن، ایستادن و خم شدن به وی کمک کند و از آسیب های احتمالی به لگن پیشگیری شود. بیمارانی که تعویض مفصل لگن انجام می دهند، برای 6 تا 8 هفته و به مدت دو بار در هفته جلسات فیزیوتراپی را انجام می دهند.
ورزش های خاصی بر اساس توان حرکتی فرد بیمار و رسیده به هدف خاصی برای وی طراحی می شوند. برای مثال از بیماری که نیاز به بالا و پایین رفتن از پله ها دارد، خواسته می شود که اولویت را بر آمادگی برای این فعالیت بگذارد. در اصل بدن وی آماده شود تا این حرکات را به راحتی انجام دهد. در صورتی که فرد بیمار شنای حرفه ای می کند، فیزیوتراپیست به وی کمک می کند که حرکاتی را انجام دهد تا بدن را برای ورزش شنا سریع تر آماده کند.
فیزیوتراپی یک اقدام بازتوانی حیاتی برای بیماران بعد از عمل است. بیمارانی که این ورزش ها را انجام می دهند سریع تر به انجام فعالیت های روزمره باز می گردند و درد کمتری را متحمل می شوند. همچنین احتمال موفقیت نتیجه جراحی را بالا می برد.
برخی بیماران دو هفته بعد از جراحی می توانند رانندگی را شروع کنند در حالی که برخی دیگر از بیماران شاید نیاز به هشت هفته زمان داشته باشند که بتوانند رانندگی را از سر بگیرند. در طول این مدت حتی سوار و پیاده شدن از ماشین هم می تواند چالش برانگیز باشد. مخصوصاً اگر صندلی های ماشین کوتاه باشند. برای اینکه رانندگی ایمنی را انجام دهید لازم است که نیازمندی های زیر را در نظر بگیرید:
درد بیمار باید تا حدی رفع شده باشد که نیاز به مصرف داروهای مسکن و خواب آور نباشد. در صورتی که بیمار داروهای مسکن را تنها در شب مصرف کند و در روز نیازی به استفاده از مسکن نباشد، مشکلی وجود ندارد و می تواند رانندگی کند.
بیمار باید بتواند پدال ترمز را به سرعت بگیرد.
بیمار باید بتواند بدون درد و با ایمنی بالایی از ماشین پیاده شود و یا سوار گردد.
به علاوه رفلکس ماهیچه ها و قدرت آن ها باید به حد قبل از جراحی بازگشته باشد تا بتوان رانندگی کرد.
در کل جراحی تعویض مفصل لگن اگر به درستی انجام گیرد خطرات و پیچیدگی های خاصی ایجاد نمی کند ولی ما در ادامه به عوارض عمل تعویض مفصل لگن اشاره می کنید که در موارد بسیار نادری رخ می دهند:
– ایجاد لخته خونی
– عفونت
– شکستگی
– دررفتگی
– شل شدن مفصل
در حالی که دررفتگی مفصل لگن شایع ترین خطر بعد از جراحی است، ولی در کمتر از 3 درصد از بیماران رخ می دهد. با انجام برخی اقدامات می توان این خطر را کاهش داده و ایمنی بالایی برای بیمار فراهم کرد. شکستگی مفصل ران بعد از تعویض مفصل لگن می تواند ناشی از پوکی استخوان باشد و ارتباطی به جراحی ندارد.
– از کمپرس یخ برای کاهش درد و تورم کمک گرفت.
– از کمپرس گرم قبل از ورزش کردن و انجام حرکت های کششی استفاده شود. حرکاتی که نیاز به دامنه حرکتی زیادی دارند، نیازمند گرم شدن ماهیچه ها هستند.
– سعی شود که پاها در سطح بالاتری از بدن قرار گیرند تا از درد و تورم تا جای ممکن پیشگیری شود. این مورد در روزهای اولیه بعد از جراحی اهمیت بیشتری دارد.
اگر در مورد سلامتی مفصل لگن خود نگران هستید، بدانید که بعد از جراحی چندین جلسه به پزشک جراح خود مراجعه می کنید تا سلامت مفصل بررسی شود. به این صورت می توان از میزان موفقیت جراحی اطمینان کسب کرد. در برخی موارد با توجه به میزان موفقیت جراحی و چگونگی روند ترمیم، نیاز است اقدامات مختلفی انجام گیرد.
این جراحی با درصد موفقیت بالایی که دارد، بسیار مورد توجه جراحان ارتوپدی قرار گرفته است و روش درمان اصلی برای درمان آرتروز لگن پیشرفته است. بنابراین نیازی به نگرانی از بابت مشکلات بعد از عمل وجود ندارد.
برای مشاهده پیج اینستاگرام و کانال آپارات دکتر کاوه قرنی زاده روی لینک های زیر کلیک کنید:
چکیده مطلب
جراحی تعویض مفصل لگن از جمله جراحی های حساس و پیچیده است که اگر توسط جراح ارتوپد متخصص و متبحری انجام گیرد، می تواند نتایج موفقیت آمیزی داشته باشد. بنابراین لازم به نگرانی نیست و می توانید این جراحی را با خیال راحت انجام دهید و بعد از آن از نتیجه فوق العاده ای که دارد، لذت ببرید.
دوباره می توانید به انجام فعالیت های ورزشی یا فیزیکی روی بیاورید بدون اینکه دردی شما را بیازارد. امروزه با پیشرفت زیادی که در علم پزشکی شده است، لازم به درد بردن و آزار و ناراحتی نیست و می توان با یک جراحی ساده و استفاده از پروتز یا ایمپلنت های خاصی در ناحیه لگن به درمان بیمار کمک کرد.
10 پاسخ
سلام آقای دکتر من 25 سالمه و سال پیش تصادف داشتم که لگن ام بدجوری آسیب دید. دکترا گفتن مشکلی نیست و نمی خواد عمل کنم ولی درد دارم به نظرتون باید عمل کنم؟ عکس های رادیولوژی رو میشه براتون بفرستم؟
سلام وقت بخیر. عکس هاتون رو در دایرکت به پیج اینستاگرام بفرستید بررسی میشه
سلام دکتر وقت تون بخیر. من موقعی که بلند میشم از جام لگن راستم درد می کنه به نظرتون آرتروزه من کوهنوردم
احتمال ارتروز کمه باز باید معاینه بشه شاید تورم داره مفصل لگن
دکتر جان سلام وقت تون بخیر خواستم ازتون تشکر کنم شما پاهای منو به من برگردونید. من تیموری ام سال پیش اگه یادتون باشه اومدم برای جراحی و مشکل ارتروز شدید لگن داشتم
سلام وقت تون بخیر خیلی خوشحالم اینو می شنوم
سلام آقای دکتر ارجمندی هستم بیمارتون که پارسال لگنپای چپم روعمل کردید خواستم تشکرکنم ازتون وهمینطور خواهشکنم برای نوبت عمل پای راستم میام بیمارستان میگن خبرتون میکنیم دیگه دردش کلافه کرده من ممنون ازلطفمحبتتون
ممنون با بد با رزیدنتها هماهنگ کنید
سلام آقای دکتر من در رفتگی لگن از یک پا دارم ۴۳ سال سنم هست چند وقت هست راه رفتن برام سخت هست درد دارم و حس میکنم وضعیت پام بدتر شده . موقع استراحت درد شدیدندارم به نظرتان برا عمل اقدام کنم یا هنوز تحمل کنم . از اینکه نمیتونم پیاده روی کنم افسرده شدم چون احساس میکنم برا بچه ها کم میزارم
عکس لگن جدید را به شماره
مطب واتس اپ کنید