خشکی زانو پس از عمل تعویض مفصل یکی از عوارضی است که ممکن است برای برخی از بیماران ایجاد شود. این عارضه در هر شخص با شدتهای مختلف بروز کرده و منجر به ایجاد مشکلاتی برای بیمار میشود. دلایل ایجاد خشکی زانو پس از جراحی متفاوت بوده و درمان این عارضه در اکثر موارد سخت و پیچیده خواهد بود. بنابراین بهترین راهکار این است که از ایجاد این عارضه پیشگیری نمائید.
عوامل خطر بعد از تعویض مفصل زانو
زمانی که نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو برای شما تایید شد، بایدآگاه باشید که هر جراحی و مداخلهی پزشکی ممکن است با عوارض و مشکلاتی همراه باشد. خطرات و عوارضی که پس از جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است به آن دچار شوید عبارتند از:
- تشکیل لختهی خون (ترومبوز عروق وریدی)
- عفونت زخمها
- آسیب به اعصاب و یا بافتها
- خشکی زانو و یا مشکل در خم کردن زانو
- درد مزمن
- عدم تعادل روی زانو در هنگام راه رفتن و یا بلند شدن
- ورزش بعد از عمل تعویض مفصل زانو بدون مشورت با پزشک
دلیل خشکی و سفتی زانو بعد از عمل تعویض مفصل
سفتی زانو پس از عمل تعویض مفصل ممکن است به دلایل متعددی پیش از عمل، حین عمل و یا پس از عمل ایجاد شوند که در ادامه به بررسی هر کدام از این عوامل خواهیم پرداخت:
🦿 دلایلی که پیش از عمل می توانند منجر به بروز سفتی و خشکی در زانو شوند:
- سابقه جراحی زانو در گذشته
- کم بودن دامنهی حرکتی زانو پیش از جراحی
- وجود برخی بیماریهای مزمن
- پایین بودن آستانهی درد و عدم شرکت در جلسات فیزیوتراپی به دلیل به دلیل ترس از درد
🦿 دلایلی که حین عمل می توانند منجر به بروز سفتی و خشکی در زانو شوند:
- نامناسب بودن ایمپلنتی که برای جراحی استفاده میشود (این مورد شایعترین دلیل خشکی زانو پس از جراحی تعویض مفصل زانو است)
- برش بیش از حد و یا برش ناکافی استخوان زانو جهت آماده سازی برای جایگزینی با ایمپلنت
- حذف ناکافی استخوان استئوفیت
🦿 دلایلی که پس از عمل می توانند منجر به بروز سفتی و خشکی در زانو شوند:
- عفونت مفصل
- عقب انداختن جلسات فیزیوتراپی
- استخوان سازی هتروتروفیک در زانو (تشکیل بافت استخوانی در بافت ماهیچه و یا قسمتهایی که به طور طبیعی استخوانی نیست)
- تشکیل لختههای خون در زانو در صورت طولانی شدن مدت زمان عمل تعویض مفصل زانو
علائم خشکی زانو بعد از جراحی تعویض مفصل
زانوی انسان میتواند بین 0 تا 140 درجه خم شود. خم شدن تا 65 درجه برای پیاده روی، 90 درجه برای فعالیتهای روزانه، 95 درجه برای بالا و پایین رفتن از پله و حدود 100 تا 105 درجه جهت نشستن و بلند شدن از صندلی لازم است.
پس از جراحی، زمانی که بیماران بتوانند زانوی خود را تا 80 الی 90 درجه خم کنند توسط جراح از بیمارستان مرخص میشوند. بیمارانی که پس از پایان دوران نقاهت نمیتوانند زانوی خود را جهت انجام فعالیتهای روزمره خم و راست کنند دچار خشکی زانو هستند. سایر علائم که ممکن است بروز نماید عبارت است از:
- احساس درد هنگام خم و راست کردن زانو
- عدم شرکت در جلسات فیزیوتراپی به دلیل شدید بودن درد
- احساس ناراحتی در هنگام انجام فعالیت های روزمره
درمان خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل زانو
در مرحلهی اول با درمان فیزیوتراپی سعی میشود مشکل خشکی زانو برطرف شود اما در صورتی که این روش موثر نبود، با صلاحدید پزشک متخصص ارتوپد یکی از روشهای زیر به کار برده میشود:
۱- درمان با بیهوشی:
این روش یک تکنیک غیر جراحی است که باید همراه با بیهوشی انجام شود . برای بیمارانی که پس از جراحی تعویض مفصل زانو نمیتوانند زانوهای خود را کمتر از 90 درجه خم کنند اجرای این روش درمانی در 3 ماههی اول میتواند نتایج خوبی داشته باشد. در این روش پس از اینکه بیمار بیهوش شد، جراح زانوهای بیمار را به صورت فیزیکی خم و صاف مینماید تا هر نوع بافت فیبروز که منجر به چسبندگی شده است از بین برود.
۲- جراحی مجدد
در صورتی که سفتی مفصل زانو به دلیل وضعیت نامناسب ایمپلنت در زانو باشد چارهای به جز جراحی مجدد و تعویض مجدد مفصل زانو نیست.
↫ جراحی تعویض مفصل زانو توسط دکتر کاوه قرنی زاده؛ متخصص ارتوپدی:
جراحی تعویض مفصل زانو
پیشگیری و درمان خشکی زانو بعد از جراحی تعویض مفصل
- در روزهای اول پس از جراحی از فشار آوردن به زانوی خود خودداری نمائید.
- از همان روز اول پس از جراحی سعی کنید به صورت کوتاه قدم بزنید. از نشستن بیش از 60 دقیقه پرهیز نمایید.
- در جلسات فیزیوتراپی به صورت منظم شرکت نمائید.
- نحوه خوابیدن بعد تعویض مفصل زانو بسیار مهم است، در هنگام خوابیدن زانوی خود را صاف نگه دارید. از قرار دادن بالش زیر زانو خودداری نمائيد.
مواردی که قید شد، نکاتی بود که شما پس از جراحی تعویض مفصل زانو باید رعایت نمایید تا از خشکی زانو جلوگیری شود اما همانطور که پیشتر اشاره کردیم مهمترین عاملی که منجر به خشکی زانو پس از جراحی تعویض مفصل میشود نامناسب بودن محل ایمپلنت است. این مشکل در اغلب موارد به دلیل عدم مهارت جراح در هنگام تعویض مفصل زانو ایجاد میشود بنابراین مهمترین عاملی که میتواند از بروز خشکی زانو پس از جراحی جلوگیری نماید انتخاب یک جراح با تجربه است که سابقهی انجام جراحیهای موفقیت آمیز تعویض مفصل زانو را داشته باشد.
پیشنهاد ما…
تعویض مفصل زانو یکی از جراحیهایی است که معمولا با موفقیت انجام میشود و شدت بروز عوارض پس از جراحی در آن کم است. سفتی زانو پس از جراحی تعویض مفصل زانو یکی از عوارضی است که ممکن است بیماران را درگیر مشکلات بسیاری نماید. اگر دستورالعملهای پیش از جراحی را به خوبی رعایت نمایید و جهت جراحی به یک پزشک با تجربه مراجعه نمایید میزان بروز این عارضه و سایر عوارض در شما کاهش میباید.
*~سوالات متداول خشکی زانو بعد از تعویض مفصل~*
معمولاُ حدود 1 سال زمان نیاز است تا زانوی شما به طور کامل بهبود یابد اما اکثر بیماران میتوانند پس از 6 هفته فعالیتهای روزمرهی خود را انجام دهند. در صورتی که شما پس از 6 هفته همچنان نمیتوانید زانوی خود را به راحتی خم کنید باید با جراح خود مشورت نمایید.
جلسات فیزیوتراپی برای بازگشت به فعالیتهای روزمره ضروری است. تعداد جلسات فیزیوتراپی در هر هفته با توجه به عوامل مختلفی مانند وضعیت سلامتی، نوع جراحی و سایر عوامل با توجه به نظر جراح و فیزیوتراپ تعیین میشود.
بله. همان طور که پیشتر اشاره کردیم یکی از مهمترین دلایل خشکی زانو جایگذاری نامناسب ایمپلنت زانو است. این مشکل به دلیل تجربهی ناکافی جراح در حین جراحی ایجاد میشود بنابراین با انتخاب یک پزشک با تجربه میتوانید از این عارضه پیشگیری نمائید.