پاهای پرانتزی یک بیماری رایج است که در کودکان بیشتر دیده میشود. در افراد مبتلا به این بیماری زمانی که مچ پاها در کنار یکدیگر قرار بگیرند زانوها به حالت خمیده دیده میشوند. درمان بیماری با توجه به سن بیمار، رویکردهای مختلفی را شامل میشود. در ادامهی این مقاله از سایت دکتر قرنی زاده به بررسی درمان پاهای پرانتزی در بزرگسالانی که رشد اسکلتی آنها به پایان رسیده است، میپردازیم.
علت پرانتزی شدن پا در بزرگسالی چیست؟
تقریبا تمام کودکان با پاهای پرانتزی به دنیا میآیند که به دلیل موقعیت قرار گرفتن آنها در دوران جنینی ایجاد می شود. این شرایط بین 12 تا 18 ماهگی به تدریج اصلاح میشود اما اگر پس از راه رفتن این مشکل برطرف نشود نیاز به درمانهای پزشکی است.
پاهای پرانتزی در بزرگسالان به دلیل رشد غیرطبیعی استخوان یا تغییر در صفحهی رشد ایجاد میشود. سایر دلایلی که میتواند باعث پرانتزی شدن پاها در بزرگسالی شود عبارت است از:
- رشد غیر طبیعی استخوان (دیسپلازی استخوان)
- بیماری بلانت
- بیماره پاژه
- شکستگی در ناحیهی زانو که به صورت مناسب تحت درمان قرار نگرفته است.
- مسمومیت ناشی از سرب و یا فلوراید
- آکندروپلازی (نوعی از کوتولگی)
- راشیتیسم
محدودیتها و عوامل خطر زانوی پرانتزی در بزرگسالی
- ناراحتی و درد در زانو و مچ پا
- ایجاد ظاهر غیرطبیعی در پاها که منجر به کاهش اعتماد به نفس فرد میشود.
- مشکل در راه رفتن و دویدن
- ناراحتی هنگام دوچرخه سواری و سایر ورزشها
- کاهش دامنهی حرکتی لگن
عوامل خطر زانوی پرانتزی در بزرگسالان
- احتمال ابتلا به آرتریت در آینده
- احتمال آسیب به زانو به دلیل تقسیم وزن نامتعادل در قسمتهای مختلف زانو
- پارگی منیسک داخلی
- آسیب به غضروف زانو
- اضافه وزن شدید
- سابقهی خانوادگی ابتلا به آرتریت به همراه فعالیتهای بدنی شدید
پای پرانتزی در بزرگسالی درمان میشود؟
با اینکه روشهای درمان پاهای پرانتزی در بزرگسالی سختتر و تهاجمیتر از درمان این مشکل در کودکان است؛ با این وجود با روش جراحی پای پرانتزی میتوان این مشکل را در بزرگسالی برطرف کرد. هدف از درمان در سنین بزرگسالی این است که از پیشرفت بیماری پیشگیری شود، فرم پاها اصلاح شود و از بیماریهایی مانند آرتریت پیشگیری شود.
لازم است به این نکته توجه داشته باشید که پاهای پرانتزی در بزرگسالی بدون درمان، بهبود نمییابد و حتی ممکن است شدیدتر شود، در مواردی عدم درمان میتواند منجر به آرتریت زانو شود. به همین علت توصیه میشود هرچه سریعتر برای درمان بیماری اقدام نمائيد.
درمان پای پرانتزی در بزرگسالان بدون جراحی
درمان پای پرانتزی در بزرگسالی بدون جراحی یک باور اشتباه است. تغییرات ساختاری زانو که منجر به ایجاد پاهای پرانتزی شده است مشکلی است که بدون جراحی قابل درمان نیست.
انجام ورزشهای کششی و قدرتی، فیزیوتراپی، مصرف ویتامینها و سایر راهکارها میتواند استخوانهای بیمار را قوی کند اما به هیچ وجه نمیتواند شکل استخوانها را تغییر دهد.
روشهای درمان بدون جراحی مانند استفاده از بریس و یا فیزیوتراپی تنها پیش از اینکه رشد استخوانها به پایان برسد اثربخش است، پس از اینکه رشد استخوانها به اتمام رسید تنها روش درمانی مناسب و مطمئن، جراحی خواهد بود.
درمان زانوی پرانتزی در بزرگسالی با جراحی
روشهای جراحی مختلفی برای درمان پای پرانتزی در بزرگسالی وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار انتخاب میشود. متداول ترین روشهای جراحی برای درمان زانوی پرانتزی عبارتند از:
1- استئوتومی
استئوتومی اصطلاحی است که از زیان یونانی گرفته شده است و به معنای برش استخوان است. در این روش از صفحه و یا میلههایی برای ایجاد تراز و تثبیت استخوانها استفاده میشود.
2- اصلاح تدریجی با استتفاده از فیکساتورهای خارجی
در این روش ابتدا استخوان برش پیدا میکند، سپس یک قاب خارجی قابل تنظیم با سیم و پین به آن متصل میشود. استخوان به تدریج در موقعیت اصلاح شده بهبود پیدا میکند. پس از بهبود کامل، فیکساتور خارجی طی یک جراحی دیگر خارج میشود.
درمان زانوی پرانتزی در بزرگسالی چقدر طول میکشد؟
اغلب بیماران روز پس از جراحی میتوانند به منزل بازگردند. دوران نقاهت در بیماران متفاوت است. با توجه به نوع روش جراحی که برای بیمار انتخاب شده، شدت بیماری و سایر ناهنجاریهایی که ممکن است همراه با زانوی پرانتزی وجود داشته باشد چند هفته تا چند ماه زمان لازم است تا بیمار بهبود بیابد و بتواند فعالیتهای روزمرهی خود را ادامه دهد.
برای پیشگیری از پرانتزی شدن زانو در بزرگسالی چه کنیم؟
- درمان به موقع پاهای پرانتزی در کودکی و نوزادی
- مصرف ویتامین D و کلسیم به مقدار مورد نیاز
- درمان بیماریهای زمینهای مانند راشیتیسم
- درمان صحیح و اصولی شکستگیهایی که در زانو ایجاد میشود.
*~ سوالات متداول درباره درمان پاهای پرانتزی در بزرگسالی ~*
خیر. اگر پاهای پرانتزی تا سن سه سالگی در کودکان بهبود پیدا نکند و در سنین نوجوانی، روشهای درمانی مناسب جهت اصلاح فرم پاها به کار برده نشود در بزرگسالی تنها با روش جراحی باید به درمان پاهای پرانتزی پرداخت.
ایجاد ظاهر طبیعی پاها، برطرف شدن مشکلاتی که هنگام راه رفتن وجود دارد، برطرف شدن درد و ناراحتی، جلوگیری از مشکلاتی مانند آرتروز، بهبود اعتماد به نفس بیمار از جمله مزایا درمان پای پرانتزی در بزرگسالی است.
در اغلب موارد پاهای پرانتزی با معاینهی بالینی قابل تشخیص است، برای تشخیص دقیقتر، بررسی توسط تصاویر اشعه ایکس نیز توصیه میشود.