استئوآرتریت یا ساییدگی مفصل ران ، نوع پیشرونده آرتروز است که عمدتا در سنین میان سالی و بعد از 50 سالگی اتفاق می افتد، منجر به بروز درد و سفتی در این ناحیه می شود و می تواند انجام بسیاری از فعالیت های روزانه را محدود کند. در استئوآرتریت، غضروف مفصل ران به تدریج ساییده می شود و مایع محافظ میان مفاصل نیز کاهش می یابد.
از آن جایی که این عارضه به مرور زمان تشدید می یابد، درمان سریع و به موقع به نفع خود فرد خواهد بود. البته درمان قطعی برای استئوآرتریت وجود ندارد، اما هدف ار درمان، کنترل درد و حفظ توانایی فرد در انجام کارها می باشد.
علت بروز استئوآرتریت مفصل ران
عوامل متعددی در بروز استئوآرتریت نقش دارند، از جمله:
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی ابتلا به این عارضه
- آسیب و صدمات قبلی به مفصل ران
- چاقی و اضافه وزن
- عدم شکل گیری صحیح مفصل ران از بدو تولد، که اصطلاحا دیسپلازی مفصل ران نام دارد.
علائم استئوآرتریت یا آرتروز مفصل ران
درد، یکی از شایع ترین نشانه ابتلا به آرتریت مفصل ران میباشد. این درد اغلب به مرور زمان بیشتر خواهد شد، به خصوص صبح ها بعد از بیدار شدن، و یا بعد از نشستن های طولانی مدت، و می تواند به حدی برسد که فرد هنگام استراحت و یا خواب نیز درد داشته باشد. برخی دیگر علائم استئوآرتریت مفصل ران عبارتند از:
- درد در نواحی اطراف کشاله ران، که به زانو نیز می زند
- دردی که با افزایش فعالیت، تشدید می یابد
- سفتی مفصل ران، به گونه ای که فرد قادر به راه رفتن و یا خم کردن مفصل نخواهد بود
- کاهش دامنه حرکتی، به گونه ای که گاهی فرد هنگام حرکت، لنگ می زند.
تشخیص استئوآرتریت مفصل ران
تشخیص استئوآرتریت مفصل ران توسط یک پزشک متخصص مفاصل روماتولوژیست یا ارتوپد قابل تشخیص است. برای تشخیص استئوآرتریت مفصل ران، پزشک ابتدا به بررسی علائم و سوابق پزشکی بیمار میپردازد و تستهای تشخیصی از جمله اشعه ایکس را تجویز می کند، تا میزان درد، سفتی مفصل ران، توانایی انجام حرکات و یا هر گونه علامتی از آسیب عضلات، رباط ها و تاندون های اطراف مفصل ران مشخص شود. مراحل تشخیص ساییدگی مفصل ران شامل مراحل زیر است:
۱- مصاحبه پزشکی
پزشک شما در مورد علائم و نشانههایی که شما تجربه میکنید، میزان درد، محدودیت حرکت، تاریخچه بیماری و سابقه خانوادگی مربوط به بیماریهای مفصلی شما را مورد بررسی قرار میدهد.
۲- معاینه فیزیکی
پزشک ممکن است مفاصل ران شما را بررسی کند تا علائمی از التهاب، سفتی مفصل و محدودیت حرکت تشخیص دهد. آزمایشات فشار دادن، خم شدن و چرخش ران نیز انجام میشود.
۳- آزمایشات تصویربرداری
پزشک ممکن است از آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا تصویربرداری مغناطیسی (MRI) استفاده کند تا نشانههای استئوآرتریت و تغییرات در ساختار مفصل را بررسی کند.
↫ فیلم تشخیص ساییدگی مفصل ران توسط دکتر قرنی زاده:
تشخیص ساییدگی مفصل
۴- آزمایش خون
آزمایش خون ممکن است برای بررسی نشانگرهای التهاب، مانند سرعت رسوب گلبولهای قرمز (ESR) و پروتئین C-واکنشی (CRP)، درخواست شود. همچنین، آزمایش خون میتواند برای بررسی سطح آنتیبادیها و روماتوئید فاکتور نیز صورت بگیرد.
۵- تعیین برنامه درمانی
با توجه به نتایج این مرابا توجه به نتایج این مراحل تشخیصی، یک ارتوپد با تجربه و حاذق قادر خواهد بود استئوآرتریت مفصل ران را تشخیص دهد. اگر تشخیص استئوآرتریت مفصل ران تأیید شود، پزشک میتواند برنامه درمانی مناسب را برای کاهش درد و بهبود علائم شما تعیین کند.
راه های درمان استئوآرتریت مفصل ران
استئوآرتریت مفصل ران یک بیماری التهابی مزمن است که ممکن است باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفاصل ران شود. درمان استئوآرتریت مفصل ران باید به شدت درد و ناتوانی را کاهش دهد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد. از همین رو درمان ساییدگی یا آرتروز مفصل ران با توجه به شدت آسیب و شرایط بیمار ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
↲ تغییرات در سبک زندگی
تغییرات در سبک زندگی میتواند شامل کاهش وزن در صورت لزوم، انجام فعالیتهای ورزشی منظم به منظور تقویت عضلات و افزایش انعطافپذیری ران، استفاده از ابزارهای کمکی (مانند عصا یا پشتیبانهای مفصلی) و استفاده از روشهای آرامش و استراحت است.
↲ فیزیوتراپی
فیزیوتراپی شامل تمرینات استردادی و تقویتی مفصل ران است که توسط یک متخصص فیزیوتراپی تعیین و راهنمایی میشود. این تمرینات میتوانند عضلات را تقویت کرده و استحکام دهند و حرکت مفصل را افزایش دهند.
↲ دارو درمانی
پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن) یا استروئیدهای ضد التهابی را تجویز کند تا التهاب و درد را کاهش دهد.
↲ تزریقات مفصلی
در برخی موارد، پزشک میتواند تزریقات مستقیم به مفصل ران (مانند کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک) را تجویز کند تا درد و التهاب را کاهش دهد.
↲ استفاده از ابزار کمکی ارتوپدی
استفاده از کمکهای مکانیکی مانند اسپرتس، باندهای پشتیبانی یا روکشهای وسایل نقاله میتواند مفصل ران را در طول فعالیتهای روزانه پشتیبانی کند و درد را کاهش دهد.
↲ جراحی مفصل ران
در موارد شدید و غیرقابل تحمل، جراحی تعویض مفصل ران، جراحی اصلاحی برای ترمیم مفصل ران و یا استئوتومی در برنامه درمانی قرار خواهد گرفت.
• جراحی استئوتومی:
در این شیوه جراحی، سر استخوان ران و سوکت برداشته می شود، و فشار نیز از روی مفصل ران برداشته خواهد شد.
• تعویض مفصل ران:
در این روش، قسمت های آسیب دیده استابولوم و سر استخوان فمور برداشته می شود و مفصل جدید جایگزین خواهد شد. بعد از جراحی، فرد بایستی جلسات فیزیوتراپی را به موقع انجام بدهد و تابهبودی کامل به هنگام راه رفتن از عصا و یا واکر استفاده کند.
↫ فیلم تعویض مفصل ران توسط دکتر کاوه قرنی زاده:
فیلم تعویض مفصل ران
چه زمانی برای آرتروز مفصل ران به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که علائمی از آرتروز مفصل ران که اغلب شامل درد مفصل، سفتی و محدودیت حرکتی مفصل ران، تغییراتی در شکل و شاختار آن را تجربه کردید که بر کیفیت زندگی شما تاثیر منفی میگذاشت، نباید روند درمانی را به تاخیر بیاندازید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
*~ سوالات متداول درباره استئوآرتریت مفصل ران ~*
هرچند استئوآرتریت مفصل ران یک بیماری مزمن است، اما درمانهایی مانند تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، داروها و در موارد شدید، جراحی میتوانند در کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
عوامل مانند پیری، ژنتیک، آسیب مکانیکی به مفصل ران، چاقی و فعالیتهای باربری مکرر میتوانند عوامل بروز استئوآرتریت مفصل ران باشند.
بله، داروها مانند ضد التهابهای غیراستروئیدی و استروئیدها میتوانند در کاهش درد و التهاب مفصل ران مفید باشند.