شکستگی استخوان یکی از آسیب‌های شایع است که برای هر فردی در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد. شکستگی معمولا به دلیل ضربه‌هایی مانند سقوط از ارتفاع، تصادفات رانندگی و یا آسیب‌های ورزشی ایجاد میشود. روش‌های درمان شکستگی استخوان با توجه به نوع شکستگی، محل شکستگی و سایر عوامل ممکن است شامل آتل بستن، گج گرفتن و یا جراحی باشد.
علائم و نشانه‌های شکستگی استخوان
- درد
- تورم
- ناتوانی برای حرکت دادن بخشی از بدن
- کبودی
- تغییر شکل و یا برآمدگی روی سطح پوست
شکستگی استخوان چطور تشخیص داده میشود؟
در ابتدا با معاینه‌ی فیزیکی و بررسی علائمی که بیمار دارد توسط متخصص استخوان و مفاصل انجام شده و شکستگی تشخیص داده میشود. برای تعیین محل دقیق شکستگی و نوع شکستگی لازم است تصویربرداری‌های پزشکی مانند رادیولوژی، ام آر آی و سی تی اسکن و اسکن استخوان انجام شود.
✍️ بیشتر بخوانید: عفونت استخوان بعد از شکستگی
مراقبت‌های اولیه بعد از شکستگی استخوان
در مرحله‌ی اول و پیش از اینکه به یک مرکز درمانی بروید و یا تا زمانی که نیروهای اورژانس برسند برای اینکه آسیب بیشتری به استخوان شکسته وارد نشود این اقدامات را انجام دهید:
- تا زمانی که اورژانس برسد به هیچ وجه فرد مصدوم را حرکت ندهید مگر اینکه مجبور باشید فرد آسیب دیده را به یک مرکز درمانی منتقل کنید.
- در صورتی که شکستگی باز است و خونریزی وجود دارد، یک باند استریل را روی زخم قرار دهید تا شدت خونریزی کاهش بیابد.
- اگر استخوان از بافت آسیب دیده بیرون زده است به هیچ وقت سعی نکنید استخوان را به داخل فشار دهید.
- در صورتی که در مورد نحوه‌ی آتل بستن آموزش دیده‌اید یک آتل را در ناحیه شکسته شده قرار دهید تا شدت درد کاهش یابد و میزان آسیب بیشتر نشود.
- برای کاهش درد و تورم می‌توانید از کمپرس یخ استفاده کنید اما یخ را به صورت مستقیم روی پوست قرار ندهید و حتما از پارچه نازک استفاده کنید.
برای درمان فوری شکستگی استخوان چه کنیم؟
در صورتی که شکستگی استخوان خفیف باشد و استخوان‌ها از محل اصلی خود دور نشده باشند می‌توان با یک آتل و یا گج به صورت فوری به درمان شکستگی استخوان پرداخت. آتل بندی استخوان برای مدت سه تا پنج هفته باید ادامه داشته باشد. گج نیز به مدت شش تا هشت هفته باید روی عضو آسیب دیده قرار بگیرد.
روش‌های درمان شکستگی استخوان
برای شکستگی‌های شدیدتر و یا شکستگی‌هایی که قابل گچ گرفتن و یا آتل بستن نیستند درمان‌های زیر پیشنهاد میشود:
↲ جا انداختن و تراز کردن استخوان‌های شکسته
جا انداختن ممکن است تحت بی‌حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی در اتاق عمل انجام شود. سپس آتل و یا گچ روی عضو آسیب دیده قرار می‌گیرد.
↲ فیکساسیون داخلی
فیکساسیون یا تثبیت داخلی با کمک میله، صفحه، پیچ، پین و سیم انجام میشود. این قطعات در طی یک جراحی باز باعث تثبیت استخوان شکسته میشود. قطعات نام برده شده تا زمانی که استخوان به طور کامل بهبود پیدا کند در بدن باقی می‌ماند و بعد از جوش خوردن استخوان خارج میشود. فیکساسیون داخلی در مواردی که استخوان از چند قسمت شکسته و یا محل شکستگی به گونه‌ای است که قابل گچ گرفتن و یا آتل بندی نیست انجام میشود.
↲ فیکساسیون خارجی
در این روش پیچ‌هایی داخل استخوان در دو سمت شکستگی قرار داده میشود و سپس به کمک یک بریس در خارج از بدن و در اطراف استخوان متصل میشود. این روش معمولاُ یک روش موقتی و پیش از فیکساسیون داخلی است.
↲ آرتروپلاستی
اگر شکستگی در ناحیه‌ی مفصل مانند شانه، آرنج و یا زانو رخ داده باشد در برخی موارد لازم است مفصل آسیب دیده خارج شود و با یک مفصل مصنوعی جایگزین شود.
↲ پیوند استخوان
در صورتی که شکستگی با جابجایی شدید همراه باشد و یا استخوان به خوبی بهبود نیابد ممکن است بیماری نیاز به پیوند استخوان داشته باشد.
برای جوش خوردن سریع استخوان چی بخوریم؟
بعد از شکستگی استخوان باید یک رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید تا استخوان‌ها بتوانند سریع التیام پیدا کنند. رژیم غذایی مناسب برای جوش خوردن سریع استخوان باید شامل موارد زیر باشد:
- انواع پروتئين از جمله گوشت، ماهی، شیر، پنیر، ماست، آجیل، لوبیا، غلات غنی و محصولات حاوی سویا.
- منابع کلسیم مثل شیر، ماست، پنیر، انواع کلم، شلغم، کنسرو تن ماهی، سویا و غلات.
- منابع ویتامین D اعم از ماهی، روغن ماهی، جگر، شیر یا ماست، زرده تخم مرغ، آب پرتقال.
- منابع ویتامین C شامل مرکبات، کیوی، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل، سیب زمینی و سبزیجات سبز.
- منابع آهن شامل گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، ماهی، تخم مرغ، خشکبار، سبزیجات با برگ سبز، نان سبوس‌دار و غلات غتی شده.
- مصرف پتاسیم لازم که در موز، آب پرتقال، سیب زمینی، آجیل، ماهی، گوشت و شیر یافت میشود.
*~ سوالات متداول درباره درمان فوری شکستگی استخوان ~*
با توجه به نوع شکستگی، میزان آسیب، سن بیمار و وضعیت سلامتی او ممکن است بین 6 تا 8 هفته طول بکشد تا استخوان شکسته شده تحت درمان قرار بگیرد. پس از باز کردن گج، آتل و یا خارج کردن فیکساتورهای داخلی و خارجی باید تمرینات فیزیوتراپی را آغاز کنید تا به تدریج بتوانید دامنه‌ی حرکتی استخوان شکسته شده را بازیابی کنید. در صورتی که درمان مناسب صورت گرفته باشد، در اغلب موارد استخوان شکسته شده کاملاُ بهبود می‌یابد.
داروهایی که برای جوش خوردن استخوان مفید هستند شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای رشد استخوان ضروری هستند.این داروها عبارتند از: کلسیم، ویتامین D، منیزیم، کلاژن و امگا3 است.
گیاهان دارویی که برای جوش خوردن استخوان و درمان شکستگی مفید هستند را می‌توانید به صورت دمنوش، مکمل دارویی یا به صورت موضعی در محل شکستگی استفاده کنید. این گیاهان عبارتند از: گیاه دم اسبی حاوی سیلیس است که رشد استخوان‌ها را تقویت می‌نماید، کامفری برای کاهش درد و تورم، زردچوبه: خاص ضدالتهابی دارد که برای کاهش درد و التهاب شکستگی استخوان مفید است.
درمان‌های سنتی که برای ترک خوردگی استخوان به کار برده می‌شد شامل بستن محل ترک خوردگی با موادی مانند زرده تخم مرغ، حنا، روغن زیتون و سایر داروهای گیاهی است.