درمان کف پای صاف در کودکی و بزرگسالی

آیا تا به حال متوجه شده اید که هنگام راه رفتن یا انجام هر فعالیت خاصی دچار درد در پا می شوید؟ گاهی اوقات برخی از افراد ممکن است از درد در پا رنج ببرند، زیرا این درد به دلیل التهاب کف پا نیست، بلکه به دلیل صافی کف پا است. به طورکلی، صافی کف پا به وضعیتی اطلاق می شود که کف پا صاف بوده و قوس لازم را نداشته باشد. ما در این مقاله قصد داریم شما را علل، علائم و راه های درمان کف پای صاف آشنا کنیم، لذا تا انتها همراه ما باشید.

کف پای صاف چه شکلی است؟

اگر که از داخل به کف پای افراد بزرگ سال نگاه کنید در فاصله پنجه تا پاشنه پا قوص یا منحنی را مشاهده می کنید. این منحنی قوس کف پا است که در حالت طبیعی وجود دارد. هنگامی که روی پنجه پا می ایستید این قوس مشخص تر می شود. بهتر است بدانید که تادون های کف پا استخوان ها و عضلات را به هم وصل می کنند.

در برخی افراد به دلایل مختلفی تاندون ها به درستی فعالیت نمی کنند یا در ساختارشان مشکلی وجود دارد. در این افراد قوس کف پا وجود ندارد و اصطلاحا کف پای صاف دارند. صافی کف پا می تواند برای فرد مشکلاتی ایجاد کند.

علائم و نشانه‌های کف پای صاف

صافی کف پا معمولا حرکات پا و راه رفتن را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث درد در قسمت های مختلف می شود. در این حالت در هنگام راه رفتن فرد مجبور است مچ پایش را به سمت داخل متمایل کند. این مورد فشار های نامعمول در تاندون و مفاصل مچ ، زانو و لگن ایجاد میکند که باعث درد های فصلی می شود. در بیشتر این افراد وزن به طور مساوی روی دو پا فشار  وارد نمی کند و در نتیجه ممکن است درد های یک طرفه را تجربه کنند.

در برخی موارد صافی کف پا به دلیل کوتاه بودن عضله ساق پا ایجاد میشود. در این حالت فرد برای راه رفتن باید زانو هایش را خم کند. این مسئله علاوه بر ظاهر نامناسبی که ایجاد میکند باعث درد های مفصلی و مشکلات دیگر نیز می شود.

با مشاهده این اشتباهات در حرکات راه رفتن می توان به صافی کف پا پی برد و سپس برای درمان آن به متخصص ارتوپدی مراجعه کرد. البته صافی کف پا را نمی توان در کودکی و به طور قطع تشخیص داد. در کودکان معمولا ارتفاع قوس پا کمتر است و تاندون های این قسمت به زمین نزدیک هستند.

به تدریج با بزرگ شدن کودک قوس پا کامل می شود. در کودکان خردسال تازه راه افتاده نیز چرخش پاشنه و چرخش مچ پا به سمت داخل طبیعی است و نباید به عنوان کف پای صاف طلقی شود. با افزایش سن و تجربه در راه رفتن به تدریج این مورد نیز بهبود می یابد.

انواع کف پای صاف را بشناسید

کف پای صاف را به دو دسته تقسیم بندی می کنند:

کف پای صاف انعطاف پذیر

این حالت از ناهنجاری کف پای صاف رایج ترین نوع آن است. در این حالت زمانی که فرد ایستاده است قوس کف پا وجود ندارد و هنگام راه رفتن یا دویدن ظاهر میشود. این نوع از زمان کودکی شکل می گیرد و معمولا دردی ندارد . اما در دویدن و راه رفتن می تواند مشکل ساز باشد.

کف پای صاف سخت

این نوع از صافی کف پا به دلیل کوتاهی تاندون آشیل ایجاد می شود. در این حالت در هنگام راه رفتن و دویدن پاشته پا سریع تر از زمین بلند می شود. این مورد معمولا درد های جدی تری به همراه دارد. برای تشخیص و درمان این شکل از صافی کف پا با بهترین متخصص ارتوپد مشورت کنید.

علل کف پای صاف

کف پای صاف میتواند به دلایل وراثت و ژنتیک و یا مشکلات استکتی ایجاد شود. کف پای صاف همیشه مادرزادی نبوده و می تواند در بزرگسالی نیز ایجاد شود. قوس پا افتاده یکی از مشکلاتی است که برای بزرگسالانی که به وزن بالا، فشار خون یا دیبات مبتلا هستند ایجاد می شود. البته شکستگی های پا و مچ نیز می تواند از علل آن باشد.

 به علاوه مشکلات دیگری نیز وجود دارند که به صافی کف پا منجر میشوند. از جمله آن می توان به : اختلاف طول پا ها ، سندروم مارفان (که بر روی تاندون ها و رباط ها تاثیر می گذارد) ، اسکولیوز (انحنای نامعمول ستون مهره ها) ، آرتریت روماتوئید (ورم مفاصل به علت بیماری خود ایمنی) ، بارداری و پوشیدن کفش نامناسب (کفش های تنگ و پاشنه دار) اشاره کرد.

علت صافی کف پا در کودکان چیست؟

جالب است بدانید که اکثر کودکان بین 1 تا 5 سال کف پای صاف دارند و این بخشی از رشد طبیعی پای آنها محسوب می شود. بیش از 95 درصد از کودکان با رشد خود قوس طبیعی کف پای خود را بدست آورده و صافی از بین می رود. اما 5 درصد دیگر همچنان صافی کف پای دارند، اما تنها تعداد کمی مشکل خواهند داشت. اکثر کودکانی که صافی کف پای دائمی دارند در فعالیت های بدنی از جمله ورزش های رقابتی شرکت می کنند و هیچ درد یا علائم دیگری را تجربه نمی کنند.

✍️ بیشتر بدانید:‌ درمان کوتاهی پا

خیلی به ندرت، ممکن است یک مشکل اساسی وجود داشته باشد. دکتری که کودک را معاینه می کند، این موارد را بررسی می کند و مراقبت های مداوم را برنامه ریزی می کند. کودکان بزرگتر با کف پای صاف دردناک یا سفت و کودکانی که در ابتدا قوس کف پایی نرمال داشتند و بعداً دچار صافی کف پا شدند، نیاز به توجه ویژه دارند.

آیا کف پای صاف درمان می‌شود؟

بله، کف پای صاف قابل درمان است. در بسیاری از موارد، درمان غیرجراحی موفقیت آمیز است و مشکلات کف پای صاف را بهبود می‌بخشد. درمان‌های غیرجراحی معمولاً شامل تمرینات و فیزیوتراپی، استفاده از زیره‌ها یا ارتوزها، ماساژ، درمان‌های تسکین‌دهنده و تغییرات در روش‌های فعالیت روزمره است.
تمرینات مربوط به استحکام بخشی عضلات پا و تعادل بدن، بهبود استحکام عضلات پشتی پا و کف پایی، و تمرینات تعادل و کنترل حرکتی می‌تواند به کاهش علائم کف پای صاف کمک کند. استفاده از زیره‌های استاندارد یا ارتوزها می‌تواند فشار را به طور متناسب توزیع کند و به کف پای صاف کمک کند.
در برخی موارد شدید کف پای صاف، جراحی ممکن است لازم باشد. اما قبل از روش جراحی، معمولاً روش‌های درمان غیرجراحی امتحان می‌شوند و در بسیاری از موارد بهبود قابل توجهی را به همراه دارند.

روش های درمان کف پای صاف

برای درمان صافی کف پا روش های بدون تهاجم زیاید وجود دارد که  می توان از آن بهره برد. در روش های کمکی که برای اصلاح این مورد بکار می برید باید صبور باشید و درمان را به طور مرتب و مداوم دنبال کنید.

↲ کفی کفش و پوشیدن کفش مناسب

یکی از  روش ها اصلاحی برای کاهش درد و کمک به حرکت بهتر در این افراد استفاده از کفش های مناسب است. امروزه تولید کنندگان زیادی کفش مناسب کف پای صاف تولید میکنند که می توانید از ان استفاده کنید. این کفش ها به هدف بالا بردن قوس پا و کاهش فشار پاشنه ایجاد میشوند. همچنین شوک های ورده به کف پا را نیز دفع می کند. برای کارایی بهتر لازم است کفش دقیقا اندازه پا انتخاب شود.
کفی های مخصوص نیز همین کارایی را دارند و با افزایش ارتفاع قوس پا از ایجاد پا درد بعد از قدم زدن پیشگیری می کنند. در صورتی که صافی کف پا به دلیل آسیب های اسکلتی یا تاندون ها ایجاد شود. مدتی استراحت و عدم تحرک روش درمان پیشنهادی خواهد بود در این حالت از مچ بند ها یا ارتز های مچ پا استفاده می شود که از حرکت دادن مچ پا جلوگیری می کند.

✍️ بیشتر بخوانید: کشیدگی تاندون آشیل پا

↲ کاهش فشار وارد بر تاندون ها

صافی کف پا فشار زیادی را به دستگان حرکتی بدن وارد می کند . معمولا بعد از فعالیت های روزانه درد زیادی را احساس خواهید کرد. بهتر است کمی استراحت کنید و برای کاهش التهابات و تجدید انرژی عضلات کف پا از کمپرس یخ استفاده نمایید. نوعی دستگاه به نام ارتز کف پا نیز وجود دارد که با حفظ تراز و کنترل حرکت از قوص پا حمایت می کنند. در افراد دارای کفپای صاف انجام فعالیت های سنگین و پر فشار می تواند باعث درد و آسیب شود. از بلند کردن و هل دادن اجسام سنگین و ورزش های پر تحرک خود داری کنید. افزایش وزن نیز با افزایش فشار وارده به کف پا آسیب زننده است بهتر است وزن خود را نیز در محدوده نرمال نگه دارید.

↲ دارو درمانی

دسته اول دارو ها دارو های مسکنی هستند که به کاهش درد ها کمک میکنند. اما اگر درد های ناشی از صافی کف پا بیشتر باشد و با مسکن های معمولی بهبود نیابد معمولا پزشک تزریق کورتیکواستروئید ها را تجویز میکند. این دارو نوع قوی تری از مسکن ها برای کاهش درد های مفصلی ناشی از کف پای صاف هستند.

↲ فیزیوتراپی

با کمک فیزیوتراپی و انجام حرکات اصلاحی قوس پا تقویت می شود. در کودکان و صافی مادرزادی کف پا فیزیوتراپی بسیار موثر و رایج است. در بیشتر افراد مبتلا به صافی کف پا، روش های اصلاحی و فیزویوتراپی قابل درمان و کنترل است.

↲ جراحی کف پای صاف

اما اگر درد ها و آسیب ها پیشرونده و غیر قابل کنترل باشد، جراحی انجام می شود. جراحی کف پای صاف یا جراحی پای پهن اغلب به عنوان آخرین راه حل در موارد شدید کف پای صاف در بزرگسالان در نظر گرفته می‌شود. این جراحی عموما زمانی در نظر گرفته می‌شود که سایر روش‌های درمانی مانند تمرینات و فیزیوتراپی، استفاده از زیره‌ها یا ارتوزها با موفقیت بالقوه نبوده اند.
در جراحی کف پای صاف، عملیاتی بر روی ارتفاع قوس کف پا انجام می‌شود. این عمل جراحی ممکن است شامل برش و آزاد سازی برخی از ارتباطات آرک متعلق به طرف داخلی پا، استفاده از پیچ‌ها و میخ‌ها برای تثبیت استخوان‌ها و تعدیل لیگامانت‌ها و بافت‌های نرم باشد.

↫فیلم جراحی کف پای صاف توسط دکتر کاوه قرنی زاده:

صافی کف پا تا چه سنی قابل درمان است؟

کف پای صاف در هر سنی قابل درمان است. در واقع، هیچ محدودیت سنی خاصی برای درمان کف پای صاف وجود ندارد. مهمترین عامل برای درمان موفقیت‌آمیز، شدت و نوع علائم و همچنین تشخیص دقیق مشکل است. در بیشتر موارد، درمان غیرجراحی از جمله تمرینات و فیزیوتراپی، استفاده از زیره‌ها یا ارتوزها، ماساژ، درمان‌های تسکین‌دهنده و تغییرات در روش‌های فعالیت روزمره می‌تواند در هر سنی از کودکان تا بزرگسالان مفید باشد.
با این حال، ممکن است روش‌های درمانی و مدت زمان مورد نیاز برای بهبود کف پای صاف در هر سنی متفاوت باشد. در بعضی موارد، کودکان و نوجوانان ممکن است به دلیل رشد و توسعه بدنی سریع، بهبود سریع‌تری را تجربه کنند. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به درمان مکمل مانند جراحی وجود داشته باشد.

آیا صافی کف پا در کودکان نیاز به درمان دارد؟

مطالعات انجام شده روی تعداد زیادی از کودکان نشان داده است که درمان با کفش، کفی یا آتل مخصوص، شکل پا را تغییر نمی‌دهد و به آنها قوس نمی‌دهد. اکثریت کودکان زیر پنج سال با کفی صاف به موقع و بدون استفاده از کفی قوس پا ایجاد می کنند. برخی از کودکان کفش های خود را ناهموار می پوشند. گاهی اوقات یک کفی خاص ممکن است کمک کند به این صورت که شکل پا را تغییر نمی‌دهد اما ممکن است سایش کفش را کاهش دهد.

✍️ بیشتر بدانید: پای پرانتزی یا ژنو وروم

هنگامی که صافی کف پا در کودکان بعد از پنج سالگی ادامه پیدا می‌کند و از درد در پاهای خود شکایت می‌کنند، درمان با کفی‌ها اغلب برای کاهش ناراحتی استفاده می‌شود. در موارد نادر، نوجوانان با علائم مداوم ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. همچنین، کودکانی که مشکلات بیشتری در ایجاد کف پای صاف دارند نیز ممکن است تحت عمل جراحی قرار بگیرند.

درمان کف پای صاف در بزرگسالان

درمان کف پای صاف در بزرگسالان به وابستگی به علت و شدت مشکل متفاوت است. روش‌های معمول درمان کف پای صاف در بزرگسالی عبارت اند از:

• انجام تمرینات استحکام بخشی عضلات پا و تعادل بدن، بهبود استحکام عضلات پشتی پا و کف پایی، و تمرینات تعادل و کنترل حرکتی
• استفاده از زیره‌های ویژه یا ارتوزها برای توزیع متناسب فشار به کف پای صاف
• استفاده از کفش‌های مناسب با پشتیبانی مناسب و سازگاری با قوس کف پای
• استفاده از ماساژ و درمان‌های تکمیلی مانند آکوپانکچر، تراپی افتادگی و درمان‌های فیزیکی

و اما در نهایت..

صافی کف پا یک اختلال شایع و نوعی بدشکلی است که در آن قوس طولی در کف پا ایجاد نشده و به اصطلاح صاف است. معمولاً هیچ علامتی با صافی کف پا وجود ندارد، اما برخی از افراد از درد در ناحیه پا به خصوص در اطراف پاشنه یا کف پا رنج می برند که ممکن است هنگام انجام برخی فعالیت ها درد بدترشوند. درمان های غیر جراحی برای صافی کف پا معمولا شامل استفاده از کفی کفش، پوشیدن کفش مناسب، فیزیوتراپی و کاهش وزن به منظور کم کردن فشار بر تاندون ها توصیه می شود. در مواردی که درد وجود داشته و درمان های دیگر جواب ندهد، جراحی به عنوان آخرین درمان کف پای صاف در نظر گرفته می شود. در پایان توصیه می شود در صورت مشاهده علائم صافی کف پا به بهترین متخصص ارتوپدی در تهران مراجعه کنید.