گیر افتادگی مفصل ران یا femuroacetabular impingement (FAI) نوعی اختلال ساختاری مفصل ران است که در تمامی سنین، از نوجوانان گرفته تا بزرگسالان دیده می شود. این عارضه در مفصل ران، زمانی اتفاق می افتد که حرکات آزاد و بدون درد مفصل سوکت و سر استخوان با مشکل روبرو می شود. ما در این مقاله قصد داریم به علل، علائم، روش ها تشخیص و درمان گیر افتادگی مفصل ران خوهیم پرداخت.
گیر افتادگی مفصل ران چیست؟
مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه است. همچنین، حفره توسط استابولوم که بخشی از استخوان لگن بزرگ است تشکیل می شود. در حالت طبیعی، سر استخوان فمور به راحتی داخل سوکت استابولوم (کاسه لگن) قرار می گیرد. این دو قسمت توسط لایه نازکی از غضروف پوشیده می شوند، که باعث محافظت از استخوان و جلوگیری از ساییدگی می شود.
همان طور که اشاره شد، FAI زمانی اتفاق می افتد که حرکات آزاد و بدون درد مفصل سوکت و سر استخوان با مشکل روبرو می شود. در حقیقت، گیرافتادگی استخوان ران (FAI) وضعیتی است که در آن استخوان اضافی در امتداد یک یا هر دو استخوان تشکیل دهنده مفصل ران رشد کرده و به استخوان‌ها شکل نامنظمی می دهد. از آنجایی که آنها کاملاً با هم قرار نمی گیرند، استخوان ها در حین حرکت به یکدیگر ساییده می شوند. با گذشت زمان این اصطکاک می تواند به مفصل آسیب رسانده و باعث درد و محدود کردن فعالیت شود.
علت گیر افتادگی مفصل ران
گیر افتادگی مفصل ران به دلیل تغییر شکل قسمت سر و گردن استخوان فمور، اتفاق می افتد. به مرور زمان، تکرار گیر افتادگی فمور در لبه استابولار، منجر به آسیب غضروف می شود. افراد مبتلا به چنین اختلالی ممکن است به هنگام تولد، مشکلات مربوط به ساختار استخوان فمور و مفصل ران را نداشته باشند. اما با رشد فرد و طی دوران بلوغ اسکلتی مفصل ران از لحاظ ساختاری، فرم غیر طبیعی به خود می گیرد. انجام فعالیت هایی مانند ورزش های تنیس،اسکی و ورزشهای رزمی به این ناحیه فشار بیشتری وارد کرده و باعث تشدید این اختلال می شوند.
برخی از اختلالات، از جمله بیماری پرتس ( سیاه شدن سر استخوان در دوران کودکی) ، لغزش اپی فیز سر استخوان ران (بیماری اسلیپ) و شکستگی های کج جوش خورده یا بد جوش خوردن شکستگی اطراف مفصل ران از علل بروز گیر افتادگی مفصل ران هستند.
برخی از افراد ممکن است زندگی طولانی و فعال با FAI داشته باشند و هرگز مشکلی نداشته باشند. با این حال، هنگامی که علائم ایجاد می شود، معمولا نشان می دهد که آسیب به غضروف یا لابروم وجود دارد و احتمال پیشرفت بیماری وجود دارد. از آنجایی که افراد ورزشکار ممکن است با شدت بیشتری روی مفصل ران کار کنند، ممکن است زودتر از افرادی که فعالیت کمتری دارند درد را تجربه کنند. اما بهتر است بدانید که ورزش باعث FAI نمی شود.
علائم گیر افتادگی مفصل ران
در مراحل اولیه، ممکن است علایم بسیار ناچیز و فقط حین ورزش باشد، اما به تدریج درد حین بلند شدن از صندلی یا پیاده شدن از خودرو دیده می شود. شایع ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- احساس سفتی در ناحیه ران، مفصل ران و یا کشاله ران
- ناتوانی در خم کردن مفصل رانو بویژه محدودیت در چرخش به داخل
- درد در قسمت کشاله ران، به خصوص بعد از خم شدن
روش های تشخیص گیر افتادگی مفصل ران
تشخیص سریع و اولیه این اختلال بسیار مهم است، زیرا که عدم درمان می تواند منجر به بروز آسیب های غضروفی و استئوآرتریت (آرتروز زانو) شود. پزشک، ابتدا به معاینات فیزیکی و بررسی سابقه بیماری در فرد می پردازد. در طول معاینه، توانایی انجام حرکات مفصل ران بویژه چرخش به داخل بررسی می شود. سایر روش های تشخیصی عبارتند از:
- رادیوگرافی (اشعه ایکس) ، تصویر برداری 2 بعدی از مفصل ران
- MRI، تصویر برداری 3 بعدی از بافت های نرم مانند غضروف
- سی تی اسکن، تصویر برداری از زوایای مختلف، تولید الگوریتم کامپیوتری و ارائه تصویر 3 بعدی مفصل ران
درمان گیر افتادگی مفصل ران
روش های درمان این عارضه به شدت بیماری بستگی دارد. برخی از درمان های غیر جراحی مانند دارودرمانی به کاهش درد و کنترل بیماری کمک می کند. در صورت عدم پاسخگویی به درمان و محدودیت های حرکتی جراحی انجام خواهد شد.
درمان غیر جراحی
تغییر فعالیت فیزیکی: پزشک ممکن است ابتدا به شما توصیه کند که برنامه روزانه خود را تغییر دهید و از فعالیت هایی که باعث علائم می شوند، اجتناب کنید.
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهایی مانند ایبوپروفن برای کمک به کاهش درد و التهاب تجویز می شود.
فیزیوتراپی: تمرینات خاص می توانند دامنه حرکتی لگن شما را بهبود بخشند و ماهیچه هایی که از مفصل حمایت می کنند را تقویت کنند. درمان های تکمیلی مانند فیزیوتراپی می تواند مقداری استرس را بر روی لابروم یا غضروف آسیب دیده کاهش دهد.
درمان جراحی
اگر آزمایشات آسیب مفصلی ناشی از FAI را نشان دهد و درد شما با درمان غیرجراحی تسکین نیابد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. جراحی به شیوه های آرتروسکوپی مفصل ران و یا جراحی باز انجام می شود. جراحی آرتروسکوپی، به رفع و اصلاح بد شکلی ها می پردازد. البته در موارد شدید، جراحی باز انجام می شود. گاهی استئوتومی (برش استخوان) جهت تسکین و رفع گیر افتادگی مفصل ران نیز صورت می گیرد و با اصلاح تغییر شکل نامناسب سر استخوان ،تماس غیر طبیعی از بین می رود و یا کم می شود.
در افراد جوان و یا ورزشکاران، جراحی باز و یا آرتروسکوپی توصیه می شود. بعد از جراحی، بیمار بایستی دوره 3 تا 4 ماهه مراقبت های فیزیکی و یا فیزیوتراپی را داشته باشد. در بیماران با سن بالا که دچار آرتروز ثانوی شده اند، تعویض کامل مفصل ران نیز نیاز می شود. انتخاب شیوه درمان، به وضعیت بیمار، میزان آرتروز مفاصل، سن و میزان فعالیت بیمار بستگی دارد.
کلام آخر
گیرافتادگی ران (FAI) زمانی اتفاق می‌افتد که سر استخوان ران (توپ لگن) به استابولوم (کاسه لگن) نزدیک شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، آسیب به لابروم (غضروفی که استابولوم را احاطه کرده است) می تواند رخ دهد و باعث سفتی، درد لگن و آرتریت حتی شود. میزان بروز FAI، هنوز مشخص نشده است، اما این اختلال عمدتا در نوجوانان و افراد بزرگسالی دیده می شود که تحرک بیشتری دارند. جراحی گیر افتادگی مفصل ران در 80 درصد بیماران با موفقیت همراه خواهد بود. بهتر است بدانید که عدم درمان این اختلال می تواند منجر به بروز استئوآرتریت شود، لذا در صورت مشاهده علائم این اختلال به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید.
Source: https://clohisyhipsurgeon.com