شکستگی لگن در کودکان و نوزادان علائمی چون درد شدید در ناحیه لگن، ناتوانی در حرکت دادن پا، تورم و کبودی خواهد داشت که به دلیل سن کم و عدم توانایی درست کودکان در بیان وضعیت و احساسات خود،. تشخیص دقیق باید با استفاده از روش‌هایی مانند رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی انجام شود. درمان این شکستگی در کودکان بسته به نوع و شدت شکستگی متفاوت است. در برخی موارد، درمان غیرجراحی مانند استراحت، فیزیوتراپی، استفاده از آتل، گچ و پوشک کافی است. اما در موارد پیچیده‌تر، جراحی برای جا انداختن لگن و تثبیت آنها ضروری است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
علت درد استخوان لگن در کودکان
درد استخوان لگن در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی چون سقوط، تصادف یا ضربه مستقیم به لگن، عفونت استخوان یا مفصل لگن، آرتریت نوجوانان، تومورهای استخوانی که در سنین پایین بسیار نادر است و اختلالات رشد مانند بیماری لگ-کالو-پرته بوجود آید که در تمام موارد نیاز به پیگیری سریع و جدی دارد.
نشانه‌های چرخش لگن در کودکان
- لنگیدن کودک هنگام راه رفتن
- تفاوت طول پاها به طوری که یک پا کوتاه‌تر از پای دیگر به نظر می‌رسد
- درد لگن به حدی که کودک از آن شکایت کند
- چین‌های پوستی اطراف لگن در دو طرف یکسان نیست
علائم شکستگی لگن در کودکان
درد شدید، ناتوانی در حرکت دادن پا، تورم و کبودی و تغییر شکل مشهود لگن شایع ترین علائم شکستگی لگن در کودکان است که باید نسبت به آن هوشیار باشید. شکستگی لگن در نوزاد و کودک نادرتر از بزرگسالان است اما به دلیل حساسیت رشد بدن و عدم هوشیاری کودکان نسبت به آسیب و درد، پیگیری والدین در این وضعیت از اهمیت بالایی برخوردار است.
تشخیص شکستگی لگن در کودکان
برای تشخیص شکستگی لگن، پزشک از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- پزشک ناحیه آسیب‌دیده را به صورت فیزیکی معاینه کرده و حرکات مفصل لگن را بررسی می‌کند.
- رادیوگرافی ساده‌ترین و رایج‌ترین روش برای تشخیص شکستگی است که از سمت متخصص ارتوپد تجویز خواهد شد.
- سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی در موارد لزوم با صلاحدید پزشک برای بررسی دقیق‌تر تجویز خواهد شد.
درمان آسیب‌های لگن در کودکان بدون جراحی
در اغلب موارد با تشخیص به موقع و پیگیری مطمئن اصولی با ارتوپد با تجربه، آسیب‌های لگن در کودکان را می‌توان بدون جراحی درمان کرد. درمان‌های غیر جراحی شامل موارد زیر است؛
↲ روش پاولیک هارنس
کمربند پاولیک هارنس به صورت تخصصی برای بهبود وضعیت در رفتگی مفصل ران در نوزادان و شیرخواران و ایجاد ثبات در مفصل لگن به کار می رود. این روش برای کودکان تازه به دنیا آمده تا 6 ماهه انجام می گیرد. حتی در صورتی که تنها یک مفصل ران مشکل داشته باشد، هر دو پا را آتل می بندند تا مشکلی پیش نیاید. در صورت قرارگیری درست مفصل لگن در جهت درست و وضعیت مناسب، لگن رشد مناسبی داشته و وضعیت آن به مرور تصحیح می شود.
↫ در زیر عکس روش پاولیک هارنس را مشاهده می کنید:
↲ ابداکشن لگن
دیسپلازی یا دررفتگی مادرزادی لگن می تواند به راحتی اصلاح شده و مفصل جا انداخته شود. این مورد به این دلیل هورمون های آرام بخش از مادر بوده که هنوز در نوزاد وجود دارد. گاهی با روش های کم تهاجمی می توان بهترین نتیجه ها را گرفت. در این روش با استفاده از آتل مفصل لگن را در وضعیت مناسب قرار داده تا قسمت گوی شکل مفصل و رباط ها ثابت شوند. بعد از این دوره درمانی می توان از ابداکشن برای بهبود وضعیت لگن استفاده کرد.
↲ کشش و انقباض
گاهی برای چند هفته از کشش رباط ها استفاده می شود و بعد جراحی لگن در کودکان مانند تکنیک بسته انجام می شود. این روش درمانی در آسیا و اروپا شایع تر است.
روش های جراحی لگن در کودکان
جراحی لگن در کودکان می تواند والدین را بسیار نگران کند. با این حال باید بدانید که نوزادان قدرت شگفت انگیزی در بهبود و ترمیم دارند. رشد دوباره استخوان در کودکان و شکل گیری مفاصل می تواند به روند جراحی کمک بسیار کند. در صورتی که سیاه شدن سر استخوان رخ ندهد و پیچیدگی های خاصی بعد از جراحی اتفاق نیفتد، بعد از چندین سال می توان شاهد شکل گیری استخوان به بهترین شکل ممکن شد. بعد از بیشتر جراحی ها باید از آتل استفاده نمود تا مشکلی برای آناتومی درست مفصل لگن پیش نیاید.
↲ تکنیک جراحی بسته
شایع ترین روش جراحی برای سنین 6 تا 24 ماهه تکنیک جراحی بسته می باشد. این روش در حداقل تهاجم انجام گرفته و متخصص ارتوپدی قسمت توپی شکل مفصل را در قسمت کاسه ای قرار خواهد داد. در این روش نوزاد تحت بیهوشی کامل می باشد.
جراحی لگن در کودکان با اهداف مختلف مانند اصلاح و ترمیم آسیب های لگنی و یا نقایص مادرزادی صورت می گیرد. در مواردی که نوزاد کمتر از 6 ماه سن دارد، می توان از درمان های غیر جراحی استفاده گردد. دکتر کاوه قرنی زاده متخصص ارتوپدی و فلوشیپ تعویض مفصل با بهره گیری از تکنیک های نوینی به درمان انواع بیماری های ارتوپدی و جراحی تعویض مفصل لگن و تعویض مفصل زانو می پردازند.
↲ تکنیک جراحی باز
این روش زمانی انجام می گیرد که بافت اضافی مانع جا انداختن مفصل (قرارگیری قسمت توپی شکل در قسمت کاسه ای یا استابولوم) می شود. هرچه سن کودک پایین تر باشد احتمال نیاز به جراحی رباط کمتر است و تنها نیاز به برداشتن بافت اضافی می باشد. روش های جراحی دیگری مانند استئوتومی لگنی و استئوتومی فمورال هم وجود دارند که بنا به شرایط موجود می توان از آنها استفاده کرد.
پیشگیری از تشدید آسیب با کمربند لگن نوزاد
کمربند لگن نوزاد، وسیله‌ای ضروری برای پیشگیری از تشدید آسیب‌های مفصل ران نوزادان، به‌ویژه در موارد تشخیص دیسپلازی یا دررفتگی مادرزادی لگن است. این کمربند با ایجاد فشار ملایم و ثابت بر روی مفصل ران، باعث می‌شود که سر استخوان ران به طور صحیح در حفره لگن قرار گرفته و رشد طبیعی مفصل را تسهیل کند. استفاده از کمربند لگن بر اساس تجویز پزشک و به مدت زمان مشخصی انجام می‌شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
*~ سوالات متداول درباره شکستگی لگن در کودکان ~*
عمل جراحی دررفتگی لگن مادرزادی زمانی لازم است که درمان‌های غیرجراحی مانند استفاده از گن یا بریس، نتوانسته باشند مفصل ران را به درستی جا انداخته و پایدار کنند. عوامل دیگری مانند سن کودک، شدت دررفتگی و عدم پیشرفت درمان نیز در تصمیم‌گیری برای جراحی موثر هستند.
عواملی مانند شدت دررفتگی، سن تشخیص، نوع دررفتگی، پاسخ به درمان‌های اولیه و همچنین وجود سایر مشکلات پزشکی در کودک، در تصمیم‌گیری برای جراحی نقش دارند. در مواردی که در رفتگی شدید باشد یا درمان‌های غیر جراحی نتیجه ندهد، جراحی به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود.