بالا رفتن از پله بعد از تعویض مفصل زانو یکی از مراحل مهم در فرآیند بازگشت به فعالیتهای روزمره پس از عمل جراحی است. پس از عمل تعویض مفصل زانو، برای برگشت به فعالیتهای روزمره شامل بالا رفتن از پله، نیاز به تمرین و توانبخشی دارید. این فرآیند تمرینات و فعالیتهایی شامل تقویت عضلات، بهبود حرکتی و استقامت بدن است که به شما کمک میکند تا قدرت و عملکرد زانو خود را به حالت قبلی و یا بهبود بخشیده و به راحتی بتوانید از پلهها استفاده کنید. در ادامه این مقاله از سایت دکتر کاوه قرنی زاده با ما همراه باشید تا بیشتر درباره محدودیت های حرکتی، مراقبت های بعد از آن و مدل درست راه رفتن بعد از تعویض مفصل زانو بدانید.
محدودیتهای حرکتی بعد از تعویض مفصل زانو
محدودیتهای حرکتی که بیماران بعد از عمل تعویض مفصل زانو با آن روبرو میشوند به نحوهی جراحی، شرایط جسمی بیمار پیش از جراحی، روند بهبودی و پیگیری تمرینات فیزیوتراپی بستگی دارد.
بیماران به مدت چند هفته و یا چند ماه نمیتوانند بسیاری از فعالیتهایی که قبلاُ انجام میدادند را انجام دهند اما به مرور قادرند فعالیتهای روزمره و سایر فعالیتهای ورزشی را آغاز نمایند. بالا رفتن از پلهها یکی از مشکلات و محدودیت هایی که برای بسیاری از بیماران آزاردهنده است. پس از شروع تمرینات فیزیوتراپی میتوانید به تدریج یک و یا چند پله را با کمک ابزار کمکی مانند عصا بالا بروید. به تدریج و با بهبود کامل میتوانید مانند گذشته پلهها را بالا بروید.
به طور کلی بعد از تعویض مفصل زانو باید سبک زندگی خود را کمی تغییر دهید تا آسیبی به پروتزهای مصنوعی وارد نشود و ماندگاری طولانیتری داشته باشید. انجام فعالیتهایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و گلف را میتوانید به تدریج آغاز نماید اما ورزشهای پرتحرک، ورزشهایی که احتمال آسیب به زانو وجود دارد، بلند کردن اجسام سنگین که به زانو فشار وارد میکند و موارد مشابه همگی میتوانند به نتایج جراحی آسیب وارد کنند.
زمان شروع راه رفتن بعد از تعویض مفصل زانو
طبیعی است که پس از جراحی تعویض مفصل زانو بخواهید هرچه سریعتر راه رفتن و سایر فعالیتهای حرکتی را شروع کنید اما توصیه میشود به دستورالعملهای مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو که جراح به شما ارائه کرده است به خوبی توجه نمائید تا از هرگونه آسیب و یا عوارض پس از جراحی پیشگیری شود.
- اولین پیاده روی کوتاه چند ساعت پس از به هوش آمدن است. چند ساعت بعد از پایان جراحی با کمک پرستاران و واکر میتوانید از تخت خود تا سرویس بهداشتی راه بروید.
- دو الی سه روز پس از جراحی تعویض مفصل زانو، اغلب بیماران میتوانند بدون کمک بایستند و از بیمارستان مرخص میشوند. اغلب بیماران هنگام خروج از بیمارستان میتوانند با کمک یک همراه و با استفاده از ابزار کمکی روی پاهای خود راه بروند و نیازی به ویلچر ندارند.
- در سه هفتهی اول میتوانید با عصا و واکر پیادهرویهای کوتاه در منزل داشته باشید.
- چهار الی شش هفته بعد از جراحی میتوانید به مدت ده دقیقه و یا بیشتر بدون واکر و عصا راه بروید.
- هشت الی 12 هفته پس از جراحی میتواند مسافت و زمان پیاده روی را افزایش دهید و تمریناتی مانند شنا، رقص، یوگا، گلف و دوچرخه سواری را زیر نظر فیزیوتراپ شروع کنید.
- یک سال پس از جراحی تعویض مفصل زانو، بیماران میتوانند اکثر فعالیتهایی که پیش از جراحی داشتند را ادامه دهند.
مدل راه رفتن بعد از تعویض مفصل زانو
ابتدا روزانه دو الی سه مرتبه پیادهروی های کوتاه در منزل انجام دهید. سپس مدت زمان پیاده روی را افزایش دهید. برای حدود شش هفته باید هنگام راه رفتن از عصا و واکر استفاده کنید. زمانی که احساس کردید راه رفتن هیچ گونه فشاری به زانوی شما وارد نمیکند میتوانید استفاده از عصا و یا واکر را کنار بگذارید. در روزهای اول ابتدا با قدمهای کوتاه شروع کنید. هنگام راه رفتن ابتدا پایی که سالم است را جلو بگذارید تا وزن بدن شما روی آن قرار بگیرد، سپس به کمک عصا و یا واکر، پایی که تحت جراحی قرار گرفته است را جلو بیاورید. با این شیوه، میزان فشاری که به زانوی شما وارد میشود در حداقل ممکن خواهد بود.
هر زمان که متوجه درد، ناراحتی و یا فشار روی زانو شدید دوباره از عصا استفاده کنید و تا زمانی که بهبودی کامل را حس نکردهاید به زانوی خود فشار وارد نکنید.
ابزار کمکی لازم برای بالا رفتن از پله بعد از تعویض مفصل زانو
بسیاری از بیماران پیش از جراحی تعویض مفصل زانو هنگام بالا رفتن از پله با درد و ناراحتی زیادی مواجه هستند اما پس از جراحی و پایان دوران نقاهت میتوانند بدون درد پلهها را بالا بروند و کیفیت زندگی آنها بهبود قابل توجهی خواهد داشت. بر اساس تحقیقات انجام شده بیش از 95 درصد از بیماران پس از جراحی تعویض مفصل زانو بدون هرگونه مشکلی میتوانند از پله بالا بروند.
بالا رفتن از پلهها حرکتی است که در مقایسه با راه رفتن و بلند شدن از روی صندلی، نیروی بیشتری روی زانوی جراحی شده وارد میکند. استفاده از عصا و واکر میتواند هنگام بالا رفتن از پلهها در هفتهها و ماههای اول پس از جراحی باعث کاهش فشار روری زانو شود.
نکات مراقبتی برای بالا رفتن از پله بعد از تعویض مفصل زانو
- اغلب بیماران پس از جراحی تعویض مفصل زانو با سرعت کمتری میتوانند از پلهها بالا بروند. بنابراین در بالا رفتن از پلهها عجله نکنید و هیچ گونه فشاری به زانوهای خود وارد نکنید.
- برای بازیابی قدرت عضلانی در اطراف زانو برنامههای توانبخشی و فیزیوتراپی که تجویز میشود را به طور کامل پیگیری نمائید.
- هنگام بالا رفتن از پلهها وزن بدن را روی زانویی که جراحی نشده است قرار دهید. به بیان دیگر وقتی میخواهید پله را بالا بروید ابتدا پای سالم خود را بالا بگذارید و سپس پایی که تحت جراحی قرار گرفته شده است. تا زمان بهبود کامل هنگام بالا گذاشتن پای جراحی شده از عصا و یا واکر استفاده کنید.
- هنگام بالا رفتن از پلهها زانوی خود تا جایی خم کنید که فشاری به زانو وارد نشود.
- هنگام بالا رفتن از پلهها از نرده و یا محافظهای اطراف پله برای کاهش فشار روی زانو استفاده کنید.
*~ سوالات متداول درباره بالا رفتن از پله بعد از تعویض مفصل زانو ~*
بله، با تمرین و توانبخشی مناسب میتوانید به طور تدریجی بالا روی پله بروید.
در مراحل ابتدایی توانبخشی، استفاده از عصی یا کمک دیگران میتواند به شما در حفظ تعادل خود کمک کنید.
بعد از بالا رفتن از پله، میتوانید استراحت کنید و در صورت احتیاج به توجه و مراقبت دارید. همچنین، ممکن است نیاز به استفاده از یخچال و داروهای تسکین دهنده درد باشد. برای اطمینان بیشتر، بهتر است با ارتوپد متخصص زانو در مورد مراقبتهای دقیقتر و خاص پس از بالا رفتن از پله مشورت کنید.