دررفتگی لگن در نتیجه افتادن و یا ضربه شدید در موقعیت های مختلف مانند فعالیت های ورزشی که در اکثر موارد موجب شکستگی لگن یا پا می شوند، به وجود می آید. در صورتی که درمان صحیح و به موقعی برای دررفتگی لگن انجام نگیرد، این عارضه می تواند مشکلات بلند مدتی را برای فرد به وجود آورد. در این مقاله قصد داریم به درمان دررفتگی لگن و آسیب به ناحیه لگن بپردازیم، لذا تا انتها همراه ما باشید.
دررفتگی لگن در بزرگسالان نتیجه آسیب باعث در آمدن قسمت گوی شکل مفصل ران از قسمت کاسه ای مفصل می شود.در صورتی که نیروی شدیدی بر ناحیه ی لگن وارد شده و درد شدیدی را در ناحیه لگن و پا و یا حتی زانو به وجود آورند، فرد باید هرچه سریع تر به متخصص ارتوپدی مراجعه کرده و معاینه لگن صورت گیرد.
برای درمان دررفتگی لگن در نوجوانان و بزرگسالان از روش استئوتومی گنز استفاده می شود. استئوتومی به معنای بریدن استخوان و تغییر وضعیت استخوان به منظور جهت دهی بهتر می باشد. استئوتومی بخش گوی شکل مفصل لگن با نام استئوتومی پری استابولار یا استئوتومی گنز شناخته می شود.
آناتومی مفصل لگن
مفصل لگن یک مفصل گوی و کاسه ای می باشد. قسمت گوی شکل انتهای استخوان ران یا فمور با نام فمورال هد یا femoral head شناخته می شود. بخش کاسه ای شکل مفصل که بخشی از لگن می باشد استابولوم نام دارد.
باقت توپی شکل مفصل در قسمت سوکت، چرخش دارد و به پا این امکان را می دهد تا به سمت جلو، عقب و کناره ها حرکت کند. غضروف نرمی بر روی تمامی اجزای این مفصل قرار گرفته تا حرکت آسان و همواری را برای این مفصل فراهم کند.
اکثر دررفتگی های لگن در نتیجه ی در آمدن قسمت توپی شکل مفصل از استابولوم به سمت عقب می باشد. در موارد کمتری دیده شده که این اتفاق از جلو می افتد.
دررفتگی لگن می تواند بسیار دردناک بوده و باعث پارگی رگ های خونی، اعصاب، ماهیچه ها، رباط ها و دیگر بافت های نرم شود. مهم ترین مساله ای که با دررفتگی لگن امکان دارد اتفاق بیفتد مردگی استخوان در نتیجه نرسیدن خون به استخوان و آسیب به سیاتیک می باشد.
عصب سیاتیک از قسمت پایینی کمر تا پایین پا امتداد دارد که این عصب حرکت قوزک پا و انگشتان را امکان پذیر می کند. آسیب جدی به این اعصاب می تواند قابلیت حرکتی افراد را محدود کند.
تشخیص این مورد یا دیگر بیماری های مربوط به مفاصل با روش های تشخیصی تصویربرداری مانند سی تی اسکن، ام آی آر و ایکس ری امکان پذیر است.دررفتگی لگن می تواند بسیار دردناک بوده و باعث پارگی رگ های خونی، اعصاب، ماهیچه ها، رباط ها و دیگر بافت های نرم شود.
درمان دررفتگی لگن
متخصص ارتوپدی معمولاً برای درمان این مورد، بیمار را بیهوش کرده و مفصل را جا می اندازد. با تصویربرداری از ناحیه می توان هرگونه شکستگی یا آسیب جدی به بافت های نرم (رگ های خونی و اعصاب) را بررسی کرده و در صورت نیاز جراحی مورد نیاز انجام گیرد.
جراحی استئوتومی گنز
این جراحی جزو متداول ترین جراحی ها برای جوانان می باشد. این جراحی توسط پروفسور گنز توسعه یافته و بنابراین با نام استئوتومی گنز هم نامیده می شود. استئوتومی قسمت توپی شکل مفصل ران یا فمور با نام استئوتومی فمورال شناخته می شود. گاهی اوقات نیاز است تا استئوتومی در هر دو بخش مفصل یعنی قسمت توپی شکل و قسمت گوی شکل انجام گیرد.
این جراحی برای درمان دررفتگی لگن در بزرگسالان ، پروسه مخصوصی دارد. جراحی با بریدن اطراف مفصل لگن و تغییر وضعیت آن به یک موقعیت بهتر انجام می گیرد تا هنگام راه رفتن ، فشار وارده بر مفصل کنترل شود. بعد از تغییر وضعیت، مفصل لگن با پیچ در جای خود ثابت می شود تا استخوان ها ترمیم گردند. بعد از ترمیم استخوان ها، پیچ ها می توانند برداشته شوند ولی این مورد ضروری نمی باشد.
حتماً متوجه شده اید که این جراحی پیچیدگی های خود را دارد و باید توسط فوق تخصص جراحی مفصل ران با رعایت دقت و نکات لازم انجام گیرد. بعد از جراحی به مدت سه ماه نباید وزن بر روی پا انداخته شود، بنابراین می بایست از واکر و عصا برای راه رفتن استفاده شود. برای مسافت های طولانی تر باید از ویلچر بهره برد تا استخوان در وضعیت جدید کاملاً ترمیم شود.
موفقیت جراحی استئوتومی گنز
این جراحی در بیماران با سن کمتر از 35 سال و در بیمارانی که قسمت گوی شکل مفصل کم عمق باشد ، میزان موفقیت بیشتری دارد. آزمایش MRI می تواند برای تعیین میزان سلامت مفصل و موفقیت جراحی موثر باشد. تکنیک های مختلفی برای بررسی میزان سلامت غضروف وجود دارد که قبل از جراحی می توان از آن ها بهره برد.
استئوتومی ران
در جراحی استئوتومی ران، قسمت توپی شکل مفصل لگن جهت مناسبی پیدا می کند. بدین صورت مفصل لگن تحمل وزن بیشتری پیدا می کند. این جراحی به ندرت انجام می گیرد. معمولاً این جراحی همراه با استئوتومی لگن صورت می گیرد و با هدف اصلاح دفرمیتی قسمت گوی شکل مفصل ران صورت می گیرد.
استئوتومی لگن
استئوتومی به شیوه های مختلفی انجام می گیرد. برای مثال در ژاپن تغییر وضعیت مفصل لگن با بریدن دایره ای در اطراف قسمت گوی شکل مفصل لگن و چرخاندن این قسمت گوی شکل، انجام می گیرد. این نوع جراحی با نام استئوتومی چرخشی شناخته می شود.
نوع دیگری از جراحی هم انجام می گیرد که به صورتی است که قسمت گوی شکل مفصل عمیق تر شده و جهت دهی می شود.
دررفتگی لگن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
دررفتگی لگن در افرادی که تعویض مفصل لگن انجام داده اند، با انجام مراقبت های لازم بعد از جراحی، بسیار نادر می باشد. در صورتی که فرد بعد از تعویض مفصل لگن، به طور مکرر دچار دررفتگی لگن شود، احتمالاً یک کاندیدای مناسب برای انجام جراحی مجدد تعویض مفصل لگن می باشد.
عوارض جراحی استئوتومی گنز
همیشه عوارضی برای هر نوع جراحی وجود دارد. از جمله عوارض می توان به عفونت، ایجاد لخته خونی، آسیب به اعصاب و شریان ها و … اشاره کرد. ممکن است در مواردی با وجود موفقیت جراحی، بیمار مبتلا به آرتریت شود. این عوارض بسیار نادر بوده و احتمال وقوع آنها در صورتی که جراحی درست انجام گیرد خیلی پایین و نزدیک به صفر است.
کلام آخر
دررفتگی مفصل مفصل لگن و ران معمولاً در اثر یک آسیب تروماتیک ایجاد می شود که تصادف شایع ترین علت است. همچنین، این اتفاق می تواند ناشی از سقوط قابل توجه یا آسیب ورزشی یا صنعتی در محل کار باشد. روش های درمان در رفتگی لگن به شدت و میزان آسیب به مفصل ران و لگن بستگی دارد. در هر حال توجه داشته باشید که عدم دمان به موقع می تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. در پایان توصیه می شود برای درمان مشکلات مفصلی به بهترین جراح لگن در تهران مراجعه کنید.